Στα παιδιά της Μαλακάσας
στα παιδιά των ημερών που έρχονται
Μέθη, μέθεξη, με πρόσωπο κοινωνικό, που εγκύπτει στη βαθιά έννοια της ύπαρξης και του κόσμου που μας περιβάλλει, δρόμος που οδηγεί στην αυτογνωσία, ο ποιητικός λόγος της Ειρήνης Παραδεισανού.
Λόγος αφυπνιστικός, ρηξικέλευθος, αντισυμβατικός, με βαθιά ενσυναίσθηση, ρωγμή μα και δραστικό αντίδοτο στην αναλγησία των καιρών. «Κι οι παιδικές παλάμες/ με χτυπούν να ξυπνήσω» {ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΛΑΜΕΣ|
«Μικρό μου αντίβαρο/ ανάσα ακριβή μου/ γύρνα την παλάμη/ στο αλάτι της θάλασσας/ κι ακούμπησε μ’ αυτήν τη δίψα/ το δόντι του κήτους (οπισθόφυλλο)
«Μια γέννα που φέρνει στο φως κάτι νέο, μέσα από τη θέαση της ομορφιάς(πόνος εν τω καλω)» Πλάτων, Συμπόσιον
« Κι η ομορφιά πονάει/ειδικά αυτούς που πλάστηκαν με το/ καρφί στο στέρνο/ και ξόδεψαν μια ολάκερη ζωή/να μάχονται σε αλώνια ξένα» {ΠΟΝΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑ}
Κι οι ποιητές, οι ερμηνείς των θεών, σύμφωνα με τον πλατωνικό Ίωνα, ακόμα και όταν κυκλοφορούν ανάμεσά μας με σπασμένα φτερά, επιχειρούν μια πτήση πάνω από τη σκληρή πραγματικότητα ενωτιζόμενοι τη βαθύτατη ανθρώπινη ανάγκη για ουρανό.
«Αν καταφέρω ποτέ να κλείσω σε ποίημα/ το ασήμι της θάλασσας/ θα’ναι που έσπασα την πέτρα/και θα κοιμηθώ/ στον ίσκιο αυτού του ποιήματος που ξέρω πως θα είναι πια/ το τελευταίο.» {ΠΟΝΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑ}
Τι είναι όμως αυτό που πυροδοτεί την ποιητική πέννα της Ειρήνης; Η απάντηση, από την ίδια την ποιήτρια. « Ο θυμός για όσα βλέπω γύρω μου από παιδί, η «ιερή μελαγχολία» κατά τον Ντοστογιέφσκι.
Στις «Παιδικές παλάμες» εκφράζει αγωνία για τα παιδιά των ημερών που έρχονται σ΄ ένα κόσμο «συρμάτινο».
Η φωτογραφία του Αλέξανδρου Σταματίου στο εξώφυλλο είναι από το στρατόπεδο της Μαλακάσας. Οι παλάμες των παιδιών ένα μόνο αποτύπωμα μπορεί να αφήσουν, αυτό που στοχεύει κατάβαθα στην ουσία του ανθρώπου, γυμνού από προσδιορισμούς φύλου, φυλής, θρησκεύματος… Η φωτογραφία του Αλέξανδρου αναδεικνύει τη γύμνια του δυτικού πολιτισμού και εκφράζει την απόγνωσή
του, σχολιάζει η Ειρήνη.
Η ποίηση της Ειρήνης είναι υπαρξιακή και ισορροπεί ανάμεσα στην έκφραση του ατομικού χώρου και στον κοινωνικό προβληματισμό. Πρόκειται για την έξοδο από τον προσωπικό χώρο, την έκφραση της αγωνίας του συνόλου, την κοινωνικοποίηση της αγωνίας. (ταυτότητα / ετερότητα).
Πνεύμα ελεύθερο, ασυμβίβαστο, με βαθιά την αίσθηση του δικαίου, με ευαισθησία, τρυφερότητα και ένα αίσθημα ενοχής, συνείδηση ζώσα, μεταπλάθει τα τραγικά αδιέξοδα, τη βιωμένη αγωνία, τη θλίψη, το θυμό σε ελπίδα, αισιοδοξία, φως, κατάφαση ζωής. «Αηδόνι του Μάη/ εσύ/ που τα πούπουλα που σου ‘δωσε ο ύπνος/ τα δώρισες στο κύμα/ γίνε ο μόνος λαξευτής/ της πέτρας /που βαραίνει στο στήθος της γης». {ΛΑΥΞΕΤΗΣ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ}
Η κρυστάλλινη διαύγεια των εικόνων, η δυναμικότητα των λέξεων, η μουσικότητα, ο αισθησιασμός, ο λυρισμός συνιστούν εικαστικά ποιήματα.
Γλώσσα χυμώδης, μπολιασμένη με τη δροσιά του αυθεντικού, του γνήσιου.
«Αυτός που είπε Προμηθέα το μυρμήγκι/ λέει πως είναι φύλακας της άγριας πεθυμιάς για μέρες άσπρες/ που θα λικνίζουν το κορμί στο ντέφι του καιρού/ θα σιγοκαίνε σα λαμπάδες απ’ αλάτι/ και σιγανά θα λιώνουν/ στο στήθος του ασημιού. {ΤΕΣΣΕΡΑ ΑΣΑΛΕΥΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ}
Η ποίηση της Ειρήνης είναι ένα ταξίδι στο χώρο των ιδεών και των αισθήσεων μα κυρίαρχα μια σταθερή φωνή ελευθερίας.
Στο βιβλιοκαφέ «Σπείρα», σ’ ένα γραφικό πεζόδρομο του Ηρακλείου, έγινε η παρουσίαση της νέας ποιητικής συλλογής της Ειρήνης Παραδεισανού «Παιδικές παλάμες» από σπουδαίους ομιλητές, τον Δημήτρη Περοδασκαλάκη και τη Βαρβάρα Ρούσσου. Η μελοποίηση με κιθάρα από τον Γιάννη Τσιλογιάννη. Όμορφη βραδιά… οι λέξεις μαγικές! Να ταξιδεύει η ποίησή σου Ειρήνη, φως στα σκοτάδια.
Η Ειρήνη Παραδεισανού γεννήθηκε το 1972. Κατάγεται από το Ρέθυμνο Κρήτης. Σπούδασε κλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και υπηρετεί στη δημόσια εκπαίδευση στο Ηράκλειο Κρήτης. Από τις εκδόσεις Βακχικόν κυκλοφορούν οι ποιητικές της συλλογές Ρητορική ένδεια (2013) Τα γυάλινα μάτια των ψαριών (2016) και Στη φλέβα της πέτρας (2018). Άρθρα, δοκίμια και ποιήματά της έχουν φιλοξενηθεί σε διαδικτυακά περιοδικά. Από το 2008 διατηρεί το ιστολόγιο «Παρείσακτη».
Επιμέλεια:
Καλλιόπη Παραδεισανού, Φιλόλογος
Κώστας Αντ. Παραδεισανός, Εκπαιδευτικός, Διευθυντής 2ου Δημ. Σχ. Αρχανών
Φωτογραφίες: Στράτος Προύσαλης, Κώστας Αντ. Παραδεισανός
