Αναδημοσίευση από : madeincreta.gr
Οι νεότεροι δεν αφουγκράστηκαν τους μοναδικούς σκοπούς του τυφλού λυράρη
Το πανηγύρι στη γιορτή της Παναγίας στις 8 Σεπτεμβρίου του 1950 στο Άνω Μέρος Αμαρίου, είχε μια διαφορετικότητα όσο κι αν προσπαθούσε ο πληθυσμός, έστω μόνο αυτή τη μέρα, να βάλει κάτω από τα… σκεπάσματα της λήθης τον πόνο και τα μοιρολόγια. Άλλωστε, είχαν περάσει μόνο έξι χρόνια από τη μεγάλη σφαγή και την καταστροφή του χωριού και των άλλων τόπων του μαρτυρίου στο «Κέντρος» από τα στρατεύματα κατοχής των ναζί… Αλλά ήταν και χρόνος που μπροστά ήταν και τα υποκινούμενα επεισόδια της αδελφοκτονίας του λαού…
Μα εκείνη τη μέρα ο αξεπέραστος τυφλός λαϊκός λυράρης με «τα μοναδικά πεντοζάλια» Γιάννης Μαθιουδάκης, ο «Στραβός», όπως είχε καθιερωθεί τοπικά και ευρύτερα(δείτε εδώ), όσο κι αν ράγιζε η ψυχή του «από τα φρέσκα θανατερά», πήρε τη λύρα και το δοξάρι του και με τον νέο, τότε, στα 21 του χρόνια Αντώνη Σοφιαδάκη, που τον συνόδευε συχνά στο λαούτο, πήραν τις θέσεις τους «στη βρύση του χωριού» για το πανηγύρι. Φαίνεται κάθε χρόνο να το είχε τάμα!
Αναπολεί πολλές φορές και αυτή την πανηγυριώτικη μέρα του ’50 ο Αντώνης Σοφιαδάκης με τον «Στραβό», όπως και τις άλλες που βρέθηκαν καλλιτεχνικά δίπλα-δίπλα στο Άνω Μέρος και αλλού. «Παίζαμε μαζί στο μαγαζί του στο χωριό, γιατί εκτός από πρώτος στη λύρα ήταν και άφταστος στο εμπόριο», γυρίζει την θύμησή του σε εκείνα τα αθάνατα χρόνια.
ΥΠΕΡΤΕΡΟΥΣΕ ΑΛΛΟΥ…
«Μπορεί τα μάτια του να ήταν πάντα στο σκοτάδι αλλά υπερτερούσε αλλού και έκανε σε όλους μας εντύπωση», συνεχίζει. « Ήταν καφετζής, ήταν και έμπορος και μας άφηνε άφωνους που δεν μπορούσε κανείς να τον ξεγελάσει. Φανταστείτε αν και τυφλός, κρατούσε την ουρά του αλόγου του και πήγαινε στην πόλη του Ρεθύμνου και ήξερε τα μαγαζιά που έκανε τις προμήθειες του και πήγαινε και έκανε τις συναλλαγές του. Αλλά, το σπουδαιότερο, ήταν και κορυφαίος στην εποχή του δεξιοτέχνης στη λύρα. Είμαι τυχερός που τον έζησα και συνεργάστηκα μαζί του ως λαουτιέρης…»
Κι όμως οι μοναδικοί σκοποί του στους κρητικούς χορούς δεν ακούγονται, ίσως γιατί δεν μπόρεσαν οι νεότεροι να τους… αφουγκραστούν! «Ήταν πρώτος, μπορώ να πω μοναδικός, στα πεντοζάλια. Πού είναι αυτοί οι παλαιϊνοί σκοποί του «Στραβού» και η σούστα του και δεν ακούγονται σήμερα; Μα αυτός ο άνθρωπος έκανε θαύματα και τα κομμάτια του στη λύρα ήταν ανώτερα και από του Καρεκλά. Μου φαίνεται πως ότι στερήθηκε σε μια του αίσθηση το πήρε πολλαπλάσια αλλού και μπορεί στην τέχνη », λέει ο Σοφιαδάκης που… οδεύει σήμερα στα 88 του χρόνια.
