Ομιλία του Κραουνάκη Νικολάου Αντιπρόεδρου της Ένωσης Κρητών Νέα Φιλαδέλφειας – Νέα Χαλκηδόνας.
Πάντα τση Κρήτης άρωμα ο κόσμος θα μυρίζει
κι όπου βρεθεί ο Κρητικός με λύρα θα γλεντίζει.
Αξιοσέβαστε εκπρόσωπε του Μητροπολίτη μας, κύριε Πρόεδρε του Δημοτικού Συμβουλίου, κύριοι Δημοτικοί Σύμβουλοι , εκπρόσωποι φορέων, αγαπητές φίλες και φίλοι.
Με μεγάλη χαρά σας υποδεχόμαστε σε αυτόν εδώ τον χώρο και ελπίζομε η προσπάθεια που ξεκινήσαμε απόψε, οι τέσσερις γειτονικοί Σύλλογοι να καθιερωθεί και να εμπλουτιστεί. Σκοπός της αποψινής μας συνάντησης όπως ακούσατε και από τους άλλους ομιλητές είναι : «ο πολιτισμός συναντά τον εθελοντισμό »
Θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ για λίγο στο Σύλλογο μας :
Ξεκίνησε το 1991 αρχικά ως Σύλλογος Κρητών Νέας Φιλαδέλφειας και το 1993 με τροποποίηση του καταστατικού έγινε « Ένωση Κρητών Νέας Φιλαδέλφειας – Νέας Χαλκηδόνας », όπως και συνεχίζει μέχρι και σήμερα.
Σκοπός και στόχος της Ένωσης είναι η συνέχιση και η μετάδοση των ηθών και των εθίμων της πατρογονικής γης. Πάρα πολλοί Κρήτες και Κρήσσες και όχι μόνο, αφιέρωσαν ατέλειωτες ώρες και προσωπικό μόχθο, ώστε ο σπόρος της δημιουργίας να φυτρώσει, αλλά και να καρπίζει συνεχώς .
Από τα πρώτα χρόνια άρχισε η οργάνωση εκδηλώσεων όπως : Γιορτή της κοπής της Αγιοβασιλόπιτας, διάφορες συνεστιάσεις και χοροί, γιορτή αναπαράστασης του Κλήδονα, γευσιγνωσίας κρητικής κουζίνας , εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για την μάχη της Κρήτης, της θυσίας του Αρκαδίου, της μνήμης του Ελευθερίου Βενιζέλου, με αποκορύφωμα την τοποθέτηση του ανδριάντα του στο κέντρο της πόλης μας και άλλα πολλά.
Η Ένωση συμμετέχει στις εκδηλώσεις, τόσο της δημοτικής αρχής, όσο και των άλλων τοπικών Συλλόγων και φορέων.
Η πατρογονική κληρονομιά, είναι μεγάλο χρέος και ευθύνη και στηρίζετε, στη συμμετοχή όλων όσων πιστεύουν ότι, ο πολιτισμός είναι έκφραση του πνεύματος και της κοινωνικότητας των ανθρώπων.
Η κάθε χρονιά πρέπει να είναι πιο δημιουργική και πιο πολιτιστική από την προηγούμενη και αυτό επιτυγχάνεται με την αρωγή όλων.
Το θέμα που εμείς, η Ένωση Κρητών Νέας Φιλαδέλφειας – Νέας Χαλκηδόνας, θα σας παρουσιάσουμε απόψε αναφέρετε στα τραγούδια και τους χορούς της Κρήτης μας. Θα παίξουν και θα τραγουδήσουν οι μουσικοί :
Νοητάκης Μιχάλης Λύρα τραγούδι, Καμάρης Λευτέρης και Καριωτάκης Γιώργης στα Λαούτα
Τους χορούς θα παρουσιάσει, ο χοροδιδάσκαλος κ. Αχιλλέας Νταγιαντάς.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως, το δάσκαλο και τα παιδιά που θα μας χορέψουν απόψε και που θα ήταν πολύ περισσότερα, αλλά την εποχή αυτή έχουν εξετάσεις. Επίσης θέλω να ευχαριστήσω την Πρόεδρο της Πολιτικής Προστασίας του Δήμου μας ( Εθελοντές ), που είχε την πρωταρχική ιδέα της όλης εκδήλωσης καθώς επίσης τους συνδιοργανωτές φίλους Συλλόγους, για την άψογη συνεργασία.
Επιτρέψετέ μου να σας πω ότι οι χοροί και τα τραγούδια της Κρήτης δεν έχουν τέλος. Το τραγούδι υπήρξε ο πιο διαδεδομένος τρόπος εξιστόρησης ενός σημαντικού γεγονότος. Μέσα από απλή και κατανοητή γλώσσα ο κρητικός, που τις περισσότερες φορές ήταν αγράμματος, κατάφερνε να μαθαίνει, αλλά και να διαδίδει την ιστορία του νησιού δια μέσω των αιώνων. Μέσα από τα τραγούδια ξεπηδούν μορφές ηρώων και πολεμιστών της Κρήτης από τα πρώτα χρόνια του Βυζαντίου, έως και την περίοδο της γερμανικής κατοχής και της αντίστασης του Κρητικού λαού.
Ποτέ άλλοτε δεν έχει τραγουδηθεί η ανδρεία και η τιμή, η λεβεντιά και η πρεπειά, η ιστορία και ο πολιτισμός, όπως στα τραγούδια και τους χορούς της Κρήτης και έτσι πρέπει να παραμείνουν, σαν φωτεινός φάρος στους ύποπτους και παράλογους καιρούς που διανύομε.
Στο όνομα όλων αυτών των αξιών που περιγράφονται στα τραγούδια και στους χορούς μας θα ήθελα να αναφερθώ δανειζόμενος κάποια πράγματα από κρητική εφημερίδα : «Εδώ και κάμποσους χρόνους ο κρητικός έπαψε να λαγοκοιμάται στην Μαδάρα με τα άρματα στο πλάι. Ξέγνοιαστος θέτει στο απαλό του στρώμα τάξε πως στερέψανε οι επίβουλοι και οι κουρσάροι και έτσι στραβωμένος, δεν θωρεί τον μασκαρεμένο κατακτητή που ωσάν τον όφη ολημερίς σέρνετε στα πόδια του και τον ορμηνεύγει είντα να τρώει, να πίνει, να φορεί, είντα λογής να μιλεί και να γλεντίζει .Θεριό που δεν παλεύεται με ντουφέκια και σπαθιά . Την κεφαλή να του κόψεις η ουρά θα τυλιχθεί στον λαιμό σου. Το κορμί να του κάψεις η φωθιά θα γιαήρει να σε κάψει. Άλλο δεν απομένει κρητικέ όξω να τον κάψεις με το φως του πολιτισμού σου, την μουσική, τα τραγούδια, τσι χορούς, την εμιλιά, τη θρησκεία και τα χούγια σου, απού φέγγουν πλια από δέκα ήλιους και τσι οχθρούς σου αμπώθουν στα γκρεμνά και στα φαράγγια. Βάλε αντισκάρι όντε γροικάς αναβίωση – αναπαράσταση – αναπαλαίωση – διασκευή κι αυτά λόγια του όφη.»
Στη συνέχεια ο ομιλητής τραγούδησε το παρακάτω ριζίτικο και τσι μαντινάδες:
Αητός σε χώμα δεν πατεί, σε κάμπο δεν φωλεύει,
μόνο γυρίζει στα βουνά τσ’ ανταριασμένες ρίζες,
γιατί ταράσσει η λευτεριά
Ήταν τση Κρήτης ριζικό το χάρο να παλέψει
και το κεφαλομάντηλο για πάντα να φορέσει.
Το χάρον ερωτήξανε αν έχει νιώσει λύπη
κι είπενε ναι σαν παίρνω αετούς από τον Ψηλορείτη.
