Γράφει ο Βασίλειος Κων/ντή Σχίζας
Έλληνας ή Ρωμιός, όπως συνήθιζαν να λένε τον κάθε ομογενή μας στην Κωνσταντινούπολη , ήταν ο ιδρυτής της «Ερυθράς Ημισελήνου» Μάρκος Πιτσιπιός . Καταγόταν από τη Σύρο. Γεννήθηκε το 1824 και ακολούθησε την οικογένειά του κατά την μετεγκατάστασή της στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Έλληνας που ίδρυσε την «Ερυθρά Ημισέληνο»,Μάρκος Πιτσιπιός, ή Μάρκο Πασάς.
Εκεί σπούδασε στην «Αυτοκρατορική (Οθωμανική) Στρατιωτική Ιατρική Σχολή» και το 1851 διορίστηκε διευθυντής του Χειρουργικού Τμήματος. Ανήλθε στην κλίμακα της Ιατρικής Στρατιωτικής ιεραρχίας και του δόθηκε από την Υψηλή Πύλη το αξίωμα του Πασά. Το 1961 ο Σουλτάνος Αμπντουλαζίζ τον διόρισε Αρχίατρο του σεραγιού μέχρι το θάνατό του το 1888. Την ίδια εποχή έλαβε και το αξίωμα του Αρχιστράτηγου.
Από αριστερά, ο Νικόλαος Ουζούνογλου, οι κες Όλγα Χάρτμαν και Παπαδοπούλου Δέσποινα – Ανάτς και ο Γεώργιος Παπαδόπουλος.
Στο μεταξύ το 1878 ως διορισμένο μέλος της Γερουσίας από το Σουλτάνο, ίδρυσε με άλλους γιατρούς (Μπέηδες), την Οθωμανική και μετέπειτα Τουρκική «Ερυθρά Ημισέληνο» στην οποία ήταν πρόεδρος για 10 χρόνια, ως το θάνατό του. Η εν λόγω ίδρυση έγινε κατ’ αντιστοιχία τού ιδρυθέντος το 1864 «Ερυθρού Σταυρού». Άφησε την τελευταία του πνοή στη νήσο Αντιγόνη των Πριγκιποννήσων και ενταφιάστηκε στο ελληνικό νεκροταφείο Κουζγκουντζούκι. Με δαπάνη της (σημερινής) Τουρκικής «Ερυθράς Ημισελήνου», το 2014 ανακαινίστηκε ο τάφος τού Μάρκο Πασά και κατά την ημέρα εορτής του Αγίου Μάρκου ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, παρουσία του Τούρκου προέδρου της «Τουρκικής Ερυθράς Ημισελήνου», τέλεσε Επιμνημόσυνη Δέηση επί του τάφου του διαπρεπούς Έλληνα.
Ο Μάρκος Πιτζιπιός, ο πρώτος Έλληνας Πασάς, ήταν μεγάλος ανθρωπιστής. Σήμερα οι Τούρκοι συνηθίζουν να λένε αυθόρμητα: «Πες τον καημό σου στον Μάρκο Πασά».
Απόγονοι του Μάρκο Πασά στην Αθήνα, συγκεκριμένα οι δισέγγονοί του Γεώργιος Παπαδόπουλος και η αδελφή του κα Δέσποινα Παπαδοπούλου- Ανάτς, οργάνωσαν εκδήλωση-αφιέρωμα στον Μάρκο Πιτζιπιό – Πασά η οποία πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στο περικαλλές Πνευματικό Κέντρο Κωνσταντινουπολιτών, το απόγευμα της 1ης Φεβρουαρίου ε. έ. Στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων, παρέστησαν μέλη του Συνδέσμου Κεντρικιάδων, άλλοι με Κωνσταντινουπολίτικη ρίζα αλλά και πολλοί φίλοι. Μεταξύ αυτών τίμησαν την εκδήλωση με την παρουσία τους,
Ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, το 2014 τέλεσε Επιμνημόσυνη Δέηση στον τάφο του Έλληνα Μάρκου Πασά.
(Μεταγενέστερα του προσέδωσαν λανθασμένα το επώνυμο Αποστολίδης )
ο πρόεδρος του «Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού» Αντώνης Αυγερινός, ο πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα, πρόεδροι σωματείων κ.ά.
Η πρόεδρος του Συνδέσμου Κεντρικιάδων κα Όλγα Χάρτμαν υποδέχθηκε εγκάρδια τον κόσμο, ενώ ο Γεώργιος Παπαδόπουλος και η κα Δέσποινα Παπαδοπούλου – Ανάτς μίλησαν λεπτομερώς από το βήμα με συγκινησιακό τρόπο, για το βίο και το έργο τού προγόνου τους Μάρκου Πιτζιπιού – Πασά. Το συντονισμό είχε ο Καθηγητής του ΕΜΠ και πρόεδρος της ΟΙΟΜΚΩ (Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών) Νικόλαος Ουζούνογλου. Η εκδήλωση έκλεισε με δεξίωση.
«Ερυθρά Ημισέληνος, δημιουργήθηκε από τον Μάρκο Πασά κατ’ αντιστοιχία του «Ερυθρού Σταυρού».
