Δρ. Ευτύχιος Σ. Καλογεράκης
Πολλοί σήμερα, όταν βλέπουν ένα νέο με σκουλαρίκι, τον θεωρούν κάπως ως περιθωριακό, προβληματικό, ανάρμοστο, θηλυπρεπή.
Κάθε εποχή όμως έχει τα δικά της κοινωνικά κριτήρια τα οποία μεταβάλλονται από εποχή σε εποχή. ‘Ετσι το σκουλαρίκι στον άνδρα στο Βυζάντιο, ήταν τίτλος τιμής, ευγενικής καταγωγής, υψηλής εκπαίδευσης και δόξας. Υπήρχαν Άγιοι οι οποίοι, για συγκεκριμένους λόγους της εποχής των, φορούσαν σκουλαρίκι.
Το σκουλαρίκι ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένο στους επίλεκτους Αξιωματικούς του Βυζαντινού στρατού. Η αρχαία Ελληνική ονομασία του ήταν ενώτιον ωστόσο επικράτησε η λέξη σχολαρίκιον που εξελίχθηκε σε σκουλαρίκι. Το σχολαρίκιον ήταν ένα διακριτικό, που έφεραν οι ανώτεροι αξιωματικοί των αυτοκρατορικών, Παλατινών Σχολών, οι λεγόμενοι Σχολάριοι για να αναγνωρίζεται ο βαθμός τους. Ουσιαστικά ήταν ένα χρυσό ενώτιο που φορούσε ο κάθε Σχολάριος στο δεξί αυτί του. Έχουμε Αγίους που φορούσαν σκουλαρίκι ως Αξιωματικοί του Βυζαντίου όπως:
Στην εικόνα του Αγίου Γεωργίου με σκουλαρίκι, στον Ι.Ν της Παναγίας, Πλατάνια, Αμαρίου, Ρεθύμνης, Κρήτη, του 14ου μΧ αιώνα.
Το ίδιο και στην εικόνα του Μεγαλομάρτυρα Αγίου Ιακώβου του Πέρσου, Αξιωματικού με σκουλαρίκι, του 12ου αιώνα, στην Κάτω Πάφο Κύπρου.
Επίσης στο Βυζάντιο φορούσαν στους μοναχογιούς και μοναχοπαίδια σκουλαρίκι για να ξεχωρίζουν και να τα προσέχουν οι άλλοι, γιατί οι γονείς τους δεν είχαν άλλο. Γι’ αυτό έχουμε αγιογραφίες στις οποίες ο Χριστός ως νήπιο μοναχοπαίδι, φέρει σκουλαρίκι, όπως: στην Παναγία της Ι.Μ. του Αρακά Λευκωσίας Κύπρου.
Τέτοιες αλλαγές θεωρήσεων έχουμε και σε λέξεις με την πάροδο των αιώνων όπως:
Η λέξη Έλληνας στα Βυζαντινά χειρόγραφα δεν σημαίνει τον ελληνικής καταγωγής και DNA, αλλά τον ειδωλολάτρη, επειδή η θρησκεία του Δωδεκαθεϊσμού προήλθε από τους Έλληνες. Ήταν όρος θρησκευτικός και όχι εθνικός.
Το ίδιο η λέξη κλέφτης το 1821 ήταν τίτλος τιμής, γιατί ήταν ο αγωνιστής, ο επαναστάτης εναντίον των Τούρκων, ενώ σήμερα είναι τίτλος ντροπής και παραβατικότητας.
Η λέξη ληστής την εποχή των Ρωμαίων και του Χριστού, σήμαινε τον επαναστάτη εναντίον τους και όχι μόνο αυτόν που κλέβει την περιουσία των άλλων, όπως και οι Γερμανοί την γερμανοκατοχή στις διαταγές τους, τους αντάρτες όλων των αποχρώσεων τους αποκαλούν συμμορίτες και συμμορίες. Βέβαια όλοι αυτοί για να ζήσουν έκλεβαν είτε τους Τούρκους είτε πλούσιους Έλληνες, έκαναν εκτροπές, δεν ήταν Αρσακειάδες, γι’ αυτό και συκοφαντικά οι κατακτητές τους χαρακτήριζαν έτσι.
Χρειάζεται γι’ αυτό ιδιαίτερη προσοχή, όταν μελετούμε κείμενα και συμπεριφορές άλλων εποχών, να γνωρίζουμε την σημασία των λέξεων κλειδιά στην εποχή αυτή, για να μην οδηγούμαστε σε λάθος συμπεράσματα.
