(Αναδημοσίευση από :http://amariotes.gr/)

Νότια του Αποδούλου και σε απόσταση 5 χλμ. περίπου από αυτό, ΝΑ του Βαθειακού και σε απόσταση 3 χλμ. Από αυτό, ΝΔ του χωριού Πλάτανος Αμαρίου και σε απόσταση 2 χλμ. Από αυτό, βόρεια του χωριού Κλήματος-Πυργιωτίσσης και σε απόσταση 2χλμ. Από αυτό, σε εύφορη κοιλάδα(υψόμ.320μ.) κείται ο συνοικισμός η Σάτα.

Περισσότερα...
Υπάρχει πηγή νερού και η περιοχή είναι κατάφυτη από αιωνόβια ελαιόδενδρα, χαρουπιές, αμυγδαλιές και άλλα καρποφόρα δένδρα. Καλλιεργείται η άμπελος, παράγονται δημητριακά, όσπρια και υπάρχει αρκετή κτηνοτροφία και μελισσοτροφία.

Ως προς τη ετυμολογία του ονόματος υπάρχουν διάφορες εκδοχές μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι εξής:

α)Η ονομασία «Σάτα» είναι προελληνική.

Β)Ηλέξη προέρχεται από το λατινικό επίθετο «sativus, -a,um»,το οποίο σημαίνει «ήμερος»

Η Σάτα κατοικείται από τη Μινωική Εποχή. ΝΔ και σε μικρή απόσταση από αυτήν, στη θέση «Λαγούδι» επεσημάνθη

η ύπαρξη θολωτών τάφων Μινωικής Εποχής. Βόρεια της Σάτας και στη θέση «Σκουρί» διεπιστώθη η ύπαρξη πηλίνων οστράκων αρχαϊκών και κλασσικών χρόνων.

Βόρεια του οικισμού και σε απόσταση ενός χλμ. Περίπου από αυτόν στη θέση «Καλοθιανά» κείνται τα λείψανα οικισμού, ο οποίος ήκμαζε κατά τη ρωμαϊκή εποχή. Η ζωή σε αυτόν συνεχίζεται και κατά τους μέσους χρόνους.

Εντός του οικισμού υψώνεται ο ναός του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου του Μυροβλύτου (26 Οκτωβρίου). Πρόκειται για μονόχωρο  καμαροσκέπαστο  ναϋδριο , το οποίο ανηγέρθη τελευταία στα λείψανα παλαιότερου, ομώνυμου ναού, των χρόνων της Ενετοκρατίας.

Εντός του οικισμού διατηρούνται τα ερείπια παλαιού ναού της Αγίας Πελαγίας(9 Ιουνίου) των χρόνων της Ενετοκρατίας, ο οποίος επί Τουρκοκρατίας μετετράπη σε Μουσουλμανικό Τέμενος.

Στα Καλοθιανά και πάνω σε μικρό ύψωμα διατηρούνται τα ερείπια μονόχωρου , καμαροσκέπαστου ναού της Αγίας Φωτεινής.

Στην Επαρχία Αμαρίου αναφέρεται το έτος 1577 μ.Χ, από τον Fr.Barozzi(fo 27v) «Sata”, από τον Καστροφύλακα (Κ173) «Satta» με 83 κατοίκους το 1583 και (Κ184) με 373 οφειλόμενες αγγαρείας από τον Βασιλικάτα  «Sata» το 1630.

Σε τουρκικό έγγραφο με ημερομηνία 26-7-1658 αναφέρεται η εκ μέρους της Κυβερνήσεως της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ανάληψη αδεσπότου Τιμαρίου, κείμενο στην περιοχή Σάτα Αμαρίου.

Στην Αιγυπτιακή απογραφή του πληθυσμού της Κρήτης του έτους 1834μ.Χ αναγράφεται «Sahta» με μια χριστιανική και έξι μουσουλμανικές οικογένειες. Στην απογραφή του 1881 αναφέρεται η Σάτα υπαγομένη στο Δήμο Αποδούλου με 44 μουσουλμάνους  κατοίκους. Το 1900 η Σάτα υπάγεται στον Δήμο Αποδούλου με 9 κατοίκους. Το 1920 ανήκει στον ίδιο Δήμο με 64 κατοίκους, το 1928 στην Κοινότητα Αποδούλου  με 24, το 1948 με 38, το 1951 με 30, το 1961 με 37 και το 1971 με 11 κατοίκους


Αριθμός Προβολών: 293