Στην εδαφική περιφέρεια του χωριού Άγιος Ιωάννης Αμαρίου και σε απόσταση 1000 μέτρων περίπου από αυτό, Δυτικά, υπάρχει μια αιωνόβια ελιά με την ονομασία Γεροντολέ. Πιθανολογείται ότι είναι πάνω από 700 ετών, όπως έχουνε εκτιμήσει οι ειδικοί επιστήμονες. Από την ονομασία της ελιάς (Γεροντολέ=γεροντο-ελέ=γέρικη ελιά) πήρε την ονομασία του και το σχετικό τοπωνύμιο του οικισμού Άγιος Ιωάννης. Η ελιά αποτελείται από πολλούς κλώνους, γιατί πιθανόν κάηκε τα πολύ παλιά χρόνια και στη συνέχεια αναγεννήθηκε. Δωρήθηκε στον Άγιο και συγκεκριμένα στους Αγίους Τέσσερις Μάρτυρες, γι αυτό και αποτελεί ιδιοκτησία της Ενορίας του χωριού Αγίου Ιωάννου. Σύμφωνα με προφορικές αξιόπιστες μαρτυρίες, η ελιά αυτή, καθώς και η ελιά που υπήρχε έξω από την εκκλησία (βόρεια) των Τεσσάρων Μαρτύρων.δωρήθηκε-αφιερώθηκε στον Άγιο, από δισεγγονή του εκ των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων ΑΓΓΕΛΗ, προφανώς ως τάμα, για να τιμηθεί η μνήμη του. Πιο συγκεκριμένα :
α) Όπως μου είχε πει η μητέρα μου, Αργυρώ Εμμ. Τρουλλινού (Τρουλλινίνα), η ελιά (Γεροντολέ) δωρήθηκε στον Άγιο (Τέσσερις Μάρτυρες), από την μητέρα της Αμαλία Αντωνάκη (γιαγιά μου), το γένος Παπαδογιάννη, Η Αμαλία Αντωνάκη ήτανε δισέγγονη (από την μητέρα της Καλλιόπη Παπαδογιάννη), του εκ των Τεσσάρων Νεομαρτύρων ΑΓΓΕΛΗ, γι αυτό δώρισε την ελιά στη μνήμη του συγγενού της Αγίου,
β) Η παραπάνω μαρτυρία επιβεβαιώνεται πλήρως και από την θεία Κατίνα Μπριλλάκη (Αμερκάνα), το γένος Μαγαριτσανού Κων/νου (Κακόφαγου), εγγονή της Καλλιόπης Παπαδογιάννη, που γεννήθηκε το έτος 1920 στον Άγιο Ιωάννη και κατοικεί στο Ρέθυμνο, πρώτη ανιψιά της δωρήτριας Αμαλίας. Ο Μαγαριτσανός Κων/νος (Κακόφαγος) και η Αμαλία Αντωνάκη ήσανε αδέρφια-παιδιά της Καλλιόπης Παπαδογιάννη.
Η ελιά αυτή αποτελεί ζωντανό μνημείο της φύσης και κατά τη άποψή μου, πρέπει να προστατευτεί και να αναδειχτεί από τους αρμόδιους φορείς, ως ιστορικό αρχαίο ελαιόδενδρο, για να μην παραδοθεί στους ξυλοκόπους ή στο έλεος κάποιας πυρκαγιάς.
Με τιμή
Έφη Κάζα – Τρουλλινού
