Αγαπητοί συμπατριώτισσες & συμπατριώτες,
Θέλω να αναφέρω λίγα λόγια γι’ αυτό το ιστορικό πραγματικά σωματείο, που το ίδρυσαν μια χούφτα άνθρωποι, άνθρωποι με προσωπικότητα, με κύρος και αξιοπρέπεια, αλλά και με πολλή αγάπη για τον τόπο τους, ΠΑΝΤΟΤΕ όλοι μαζί ενωμένοι σαν μια γροθιά.
Παραθέτω στοιχεία από το βιβλίο «Παγκρήτιος Ένωσις 1941 – 1991 [ ΕΚΟ 50 ΕΤΗ ] » :
Το Φεβρουάριο του 1932 δημοσιεύθηκε η απόφαση του πρωτοδικείου Αθηνών, με τη οποία ενεκρίθει το καταστατικό της ΕΝΩΣΕΩΣ ΚΡΗΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ. Μέχρι τότε δεν υπήρχε Σωματείο που να εκπροσωπεί ολόκληρο το νησί [ τοπικά σωματεία μόνο ]. Η δραστηριότητα της πρώτης αυτής Ένωσης του Κρητικού στοιχείου της Αθήνας, που η ίδρυσή της, ήταν όπως φαίνεται σκέψη και επιθυμία του Εθνάρχου, σταμάτησε εντελώς και διελύθη η Ένωση όταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος έπαψε να ασχολείται με την πολιτική και απεχώρησε από τη Ελλάδα. Αυτό συνέβη γιατί με προσωπικά του χρήματα εκαλύπτοντο μέχρι τότε τα έξοδα του Γραφείου που είχε η Ένωση στο κτήριο των οδών Φιλελλήνων και Μητροπόλεως και τα έξοδα εντευκτηρίου που διατηρούσε. Κατά την διάρκεια όμως της κατοχής οι Κρητικοί της Αθήνας, αφού τα υπάρχοντα Σωματεία είχαν αναστείλει την δράση τους από την εποχή της δικτατορίας του Μεταξά, αναδιοργανώθηκαν και συνέστησαν την Ε.Κ.Ο δηλαδή την ΕΘΝΙΚΗ ΚΡΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ. Μυστική οργάνωση που πρόσφερε τεράστιες υπηρεσίες τόσο στη Πατρίδα όσο και στους δεινοπαθούντες Κρητικούς στρατιώτες της ένδοξης 5ης ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ ΚΡΗΤΩΝ, που εγκλωβίστηκαν στη πρωτεύουσα μετά την συνθηκολόγηση. Η Ε.Κ.Ο λειτούργησε με μυστικότητα και με πολλαπλές επιτυχίες. Ανέλαβε την περίθαλψη των εγκλωβισμένων Κρητικών στρατιωτών, την εξεύρεση εργασίας γι’ αυτούς και την προώθηση αρκετών από αυτούς στο αντάρτικο. Ακόμα φρόντισε για την φυγάδευση επωνύμων και απλών αξιωματικών και στρατιωτών και πολιτών στη Μέση ανατολή.
Ακόμη είχε πάρα πολλές δραστηριότητες σε πολλούς τομείς δράσεις που στον κάθε τομέα είχε τοποθετηθεί Κρητικός Αξιωματικός. Τι να πει κανείς ακόμα για τα σπουδαία και σωτήρια έργα της Οργάνωσης, τη σύσταση συσσιτίων για τους φτωχούς συμπατριώτες μας και κυρίως για του φοιτητές, ακόμα και φάρμακα συγκέντρωνε και τα έστελνε στη Κρήτη στα καμένα χωριά της. Ακόμα το ποιο σπουδαίο και ριψοκίνδυνο για την επιτροπή που διοικούσε την Ε.Κ.Ο ήταν ότι τις συγκεντρώσεις της έκαναν περιοδικά στο σπίτι ενός εκάστου των μελών της Διοικούσας Επιτροπής για να μην δημιουργηθούν υποψίες στα όργανα των Γερμανοφασιστών.
Με συγκίνηση αλλά και με υπερηφάνεια για τους αφανείς ήρωες της Κρητικής μας παροικίας που με την σεμνότητα που τους διέκρινε έκρυψαν μέσα στη ψυχή τους, την ηρωική προσφορά τους προς την Πατρίδα ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΤΥΜΠΑΝΙΖΟΥΝ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΖΗΤΟΥΝ ΑΝΤΑΛΑΓΜΑΤΑ για την εκούσια συστράτευση τους, στο κοινό κατά των κατακτητών αγώνα, κάνω αναφορά, για ιστορικούς και μόνο λόγους, σε μερικά από τα μέλη της Διοικούσας Επιτροπής: Πρόεδρος ήταν τότε ο Αείμνηστος ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΑΤΖΆΚΗΣ Δικαστικός με ακέραιο χαρακτήρα και με έντονο Πατριωτικό συναίσθημα . Περιβάλλετο
δε από μια εξαιρετική πλειάδα ανθρώπων που αποτελούσαν και τα μέλη (στο σύνολο τους 35). Ανάμεσά τους Στρατηγοί, Δικηγόροι, καθηγητές Πανεπιστημίου, Γιατροί, Δημ. Υπάλληλοι κλπ. Αλλά και οι Κρήτες φοιτητές δεν υστέρησαν στο αγώνα. Παράλληλα με την ΕΘΝΙΚΉ ΚΡΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ συνέστησαν την Ε.Κ.Ο.Σ δηλαδή την ΕΘΝΙΚΗ ΚΡΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ οι οποία συμπεριελάμβανε πάνω από 450 άτομα. Έτσι είχαν τα πράγματα στη Κρητική μας παροικία, όταν ύστερα από την απελευθέρωση και τα Δεκεμβριανά επικράτησε η άποψη ότι έπρεπε να συσπειρωθούν οι Κρητικοί της Αθήνας και του Πειραιά σε ένα καινούργιο πρωτοβάθμιο Σωματείο που να καλύπτει όλοι την Κρήτη. Με τη σκέψη αυτή και με την επιθυμία και πρωτοβουλία των επωνύμων Κρητών γεννήθηκε η ιδέα της σύστασης Σωματείου με την επωνυμία «ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΣ ΕΝΩΣΙΣ». Η Παγκρήτιος Ένωσις ουσιαστικά συγκροτήθηκε από τα στελέχη της μυστικής Κατοχικής Οργάνωσης Κρητών Ε.Κ.Ο όπως αποδεικνύεται και από το σχετικό έγγραφο που εστάλη στις 28.9.1946 στον τότε Υπουργό οικονομικών και αναφέρει να υπαχθεί εις τη νομιμότητα και δια εγκριθέντος καταστατικού δημιουργήθηκε η ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΣ ΕΝΩΣΗ ΑΘΗΝΩΝ – ΠΕΙΡΑΙΩΣ και το Σωματείο αυτό αριθμούσε ΠΟΛΛΕΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΜΕΛΗ. Δρά Εθνικώς και ΚΟΙΝΟΝΙΚΩΣ ΜΕ ΠΛΟΥΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ. Και έτσι λοιπόν η Ε.Κ.Ο. μετεξελίχθηκε σε νόμιμο σωματείο που ιδρυτικά του μέλη συνέταξαν και το πρώτο του καταστατικό στις 20.2.1945 το οποίο ενεκρίθη με την υπ’ αριθμόν 5416/1946 απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών. Στο τέλος του αναφέρεται : «ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΙΝ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΥΤΟΥ ΣΚΟΠΟΥ Η ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΣ ΕΝΩΣΙΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΕΥΤΥΧΗΣ ΝΑ ΔΕΧΘΕΙ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΚΟΛΠΟΥΣ ΤΗΣ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΝΤΑΥΘΑ ΚΡΗΤΕΣ».
Οι πρώτες αρχαιρεσίες έγιναν την 9/2/1947. Πρώτο Δ.Σ. με πρόεδρο τον Στρατηγό της Χωροφυλακής αείμνηστο ΑΝΑΣΤΑΣΙΟ ΧΟΜΠΙΤΗ 18/2/1947 – 7/2/1949.
Δεν θα αναφερθώ αγαπητοί φίλοι για τους επομένους προέδρους και τα Δ.Σ. γιατί στα 75 χρόνια θητείας της, την υπηρέτησαν προσωπικότητες κύρους και έχουν να παρουσιάσουν αξιόλογο έργο με αποκορύφωμα την ίδρυση της ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣ, αλλά ακόμη την προώθηση του Παγκρήτιου αιτήματος για την καθιέρωση της Επετείου της Μάχης της Κρήτης ως Εθνικής Εορτής.
Όμως τόσες χιλιάδες Κρητικοί που ζούμε στην Αθήνα, που είναι πάνω από 500.000 και να φτάνουν να είναι καταγεγραμμένα μέλη μόνο 82. 000 !
Δεν θα αναφερθώ για τις εκλογές φέτος, αλλά αγαπητοί συμπατριώτισσες & συμπατριώτες, πρέπει να πάμε ομαλά χωρίς αντιπαράθεση με χαμηλούς τόνους γιατί αυτοί που πράγματι δεν φταίνε είναι τα μέλη και οι χιλιάδες Κρητικοί που ζούμε στην Αθήνα. Καλό θα ήταν να είναι κοινό το ψηφοδέλτιο και τα μέλη να έκριναν από όλους τους καλύτερους.
ΤΣΑΓΡΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ
Β΄ Αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωματείων Επαρχίας Αμαρίου &
Πρώην Πρόεδρος του Συλλόγου Κρητών Ηλιούπολης
