Στις ορεινές περιοχές όπως η δική μας τα αλώνια δεν ήσαν εφήμερες και ευκαιριακές κατασκευές όπως είχαν την δυνατότητα να είναι στους κάμπους, απαιτούσαν συγκεκριμένη οργάνωση: οριζοντίωση επιπέδου, τοίχο αντιστήριξης και μόνιμη πέτρινη οριοθέτηση Εφήμερη ήταν η κατασκευή του δαπέδου. Μια σοφή επινόηση από άμεσα προσφερόμενα φυσικά υλικά, ένα μείγμα λάσπης από κόπρανα βοδιών ( βουτσά ) και άχυρο σε ένα λεπτό στρώμα πάνω στο επιπεδωμένο χώμα. Το στρώσιμο γίνονταν με αυτοσχέδιες σκούπες από «φινοκαλιά» Προέκυπτε ένα ελαστικό δάπεδο που η κατασκευή του γινόταν κάθε χρόνο με την έναρξη των αλωνισμάτων.
Η ελαστικότητα συνέβαλε στο να προστατεύονται τα «νυχιά» – από πέτρα ή πριονωτή λάμα- του βολόσυρου.
Η λειτουργική ύπαρξη των αλωνιών παύει ήδη από το τέλος της δεκαετίας του 1950 με την χρήση αλωνιστικών μηχανών και στη συνέχεια ως συνέπεια της εγκατάλειψης της καλλιέργειας δημητριακών στις ορεινές περιοχές. Φαίνεται κατ΄ αρχήν φυσικό, αντικείμενα που δεν είναι χρήσιμα να εγκαταλείπονται και να ερημώνουν. Η ανάγκη της διάσωσης τους ως αυθεντικών στοιχείων που μας συνδέουν με την μνήμη του παρελθόντος σχετίζεται με αντίληψη που αποκτιέται με κατάλληλη παιδεία και ιδεολογικό προσανατολισμό.
Τον Αύγουστο του 2011 ο σύλλογος Κουρουθιανών Αθήνας είχε την πρωτοβουλία να απευθύνει στους Κουρουθιανούς μέσω μιας αφίσας με γραπτό κείμενο και μιας προφορικής ανακοίνωσης το παρακάτω κάλεσμα.
«ΚΑΛΕΣΜΑ ΣΕ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
Ο Σύλλογος των Κουρουθιανών της Αθήνας με την αρωγή του νεοσύστατου Πολιτιστικού Συλλόγου στο Χωριό, στο πλαίσιο της καλοκαιρινής δραστηριότητας, ΚΑΛΕΙ τους απανταχού Κουρουθιανούς και τους φίλους τους ΣΕ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
Το Κάλεσμα αφορά σε όλους τους νέους κάτω των εβδομήντα ετών για την διάθεση της δύναμης και του κεφιού τους, τους άνω των εβδομήντα για την διάθεση της εμπειρίας της μνήμης και της γνώσης τους.
Πρώτος στόχος της ΔΡΑΣΗΣ ως πλέον εφικτός, ο καθαρισμός η ανάταξη, η διατήρηση και ανάδειξη των ΑΛΩΝΙΩΝ που διασώζονται στην περιοχή μας, ως αυθεντικών τεκμηρίων ενός τρόπου ζωής που ίσχυε μέχρι το σχετικά πρόσφατο παρελθόν, με κύριο χαρακτηριστικό την άμεση και ειλικρινή σχέση με την παραγωγική φύση. Προϋπόθεση η συγκατάθεση των ιδιοκτητών τους.
Η επιτυχία του πρώτου εγχειρήματος ως πειραματικού, θα καθορίσει τους επόμενους στόχους που μπορεί να είναι:
Η διάσωση των ερειπίων του νερόμυλου ( Παλιόμυλος )
Ο καθαρισμός η ανάδειξη και προστασία της αυθεντικής μορφής των μιτάτων που διασώζονται στο Κουρουθιανό « αόρι» γυριστά ή με δώμα, και άλλα που μπορούν να καθοριστούν κατά τις κοινές διαβουλεύσεις.
Ως κίνητρο της δραστηριότητας μας προβάλει.
Η συναίσθηση του χρέους και της ηθικής στάσης προς αυτά τα αντικείμενα που είναι προϊόντα της ανυπόκριτης δράσης και του επίμονου μόχθου των προγόνων μας.
Η αντίληψη ότι, στην εποχή μας που επικρατεί πλήρης σύγχυση και την γνήσια δημιουργία αντικαθιστά η επίδειξη και προβολή του δήθεν παραδοσιακού και η υποκριτική πλαστότητα, η διατήρηση και ανάδειξη των αυθεντικών αντικειμένων και του ουσιαστικού περιεχομένου τους συμβάλλει εκτός των άλλων στον εμπλουτισμό της παιδείας μας και στην καλλιέργεια της ικανότητας για σωστές επιλογές.
Οι εργασίες θα εκτελεστούν υπό την γενική επίβλεψη και καθοδήγηση του Αρχιτέκτονα Αντώνη Νουκάκη.
Ανεκτίμητη αμοιβή όλων θα αποτελεί η χαρά της συμμετοχής και της προσφοράς στο τόπο που αγαπάμε.
Διαδικασία:
α. Δηλώσεις συμμετοχής κατα προτίμηση μέχρι 30 Ιουλίου στο τηλ. 6945900843 Αργυρένια Κλημαθιανού.
β. Συνάντηση και οργανωτική διαβούλευση στις Κουρούτες το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου
γ. Του εγχειρήματος θα επακολουθήσει Κουρουθιανή συνεστίαση και ξεφάντωμα.
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Κουρούτες 07/08/2011
Αγαπητοί συγχωριανοί, σας μιλώ εκ μέρους του συλλόγου Κουρουθιανών της Αθήνας. Αύριο Τρίτη, αρχίζει η υλοποίηση του προγράμματος καθαρισμού ανάταξης, προστασίας και ανάδειξης των αλωνιών του χωριού
Αρχίζουμε από την Πλακούρα όπου είναι συγκεντρωμένος μεγάλος αριθμός αλωνιών και μπορεί να αναδειχθεί ως ένας μοναδικός χαρακτηριστικός τόπος με τέτοιο περιεχόμενο.
Η εργασία πρέπει να αρχίσει λίαν πρωί
Η παρουσία και συμμετοχή όλων, ανεξάρτητα απο τη δυνατότητα χειρονακτικής προσφοράς είναι σημαντική ως ένδειξη επιδοκιμασίας και ηθικής συμπαράστασης.
Θα είναι απόδειξη κατανόησης και σεβασμού της ιστορίας και των παραδόσεων του τόπου και επίδειξη ανωτερότητας πολιτισμικού επιπέδου.
Πρακτικά ζητήματα.
- Ο σύλλογος θα διαθέσει γάντια εργασίας για όσους ταέχουν ανάγκη.
- Θα πρέπει να προσκομιστούν κατάλληλα εργαλεία
τσεκούρια, μαναροσκαλίδες τσουγκράνες
- Ο Δήμος θα μας διαθέσει τσαπάκι αλλά πιθανόν να χρειαστεί Αγροτικό για μεταφορά μπάζων.
Η επιτυχία του εγχειρήματος θα γιορταστεί με βραδινό τσιμπούσι.»
Για τα δεδομένα ενός μικρού χωριού όπως είναι οι Κουρούτες το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικά επιτυχές ως προς την κατανόηση και αποδοχή του καλέσματος, την ευρύτητα της συμμετοχής και το τελικό αποτέλεσμα. Οι φωτογραφίες που συνοδεύουν αυτό το κείμενο εικονογραφούν: την υπάρχουσα κατάσταση, τη διαδικασία της δράσης, και το αποτέλεσμα. Συμπεριλαμβάνεται εδώ και η διάσωση-αναστήλωση – με έξοδα και φροντίδα του συλλόγου – του λιγάτου του «παλιόμυλου» ενός νερόμυλου που την χρήση του δεν θυμάται κανένας από τους εν ζωή Κουρουθιανούς. Το κέρδος από αυτή την ενέργεια το αντιλαμβανόμαστε ως διπλό. Το ένα είναι η σημασία της συνειδητοποίησης της αξίας της αυτενέργειας και του εθελοντισμού, μια πρακτική πολύ γνωστή στους παλαιότερους. Το δεύτερο είναι αυτό καθεαυτό το αποτέλεσμα. Η Πλακούρα μια βραχώδης κορυφογραμμή συνέχεια της γειτονιάς των Κουρουτών γνωστής ως Πάνωχώρι αποτελεί πλέον ένα μοναδικό τόπο μνήμης, που συγκεντρώνει αυτό τον σημαντικό αριθμό αλωνιών. Όπως έχουμε δηλώσει και στο παρελθόν θεωρούμε πως ο τόπος αυτός μπορεί και πρέπει να ενταχθεί μαζί με άλλα αντικείμενα, μιτάτα, μύλοι, αυθεντικές αγροτικές κατοικίες κ.λ.π. σε ένα σύστημα οικοτουριστικού ενδιαφέροντος υπερτοπικής σημασίας. Δυστυχώς μέχρι σήμερα η προσπάθεια μας αυτή δεν έχει τύχει θετικής αντιμετώπισης από αρμόδιο φορέα, -την δημοτική αρχή εν προκειμένω.
Η σημερινή δημοσίευση επιχειρεί την ανανέωση αυτής της γνωστοποίησης.
Ο σύλλογος Κουρουθιανών Αθήνας και εγώ προσωπικά ως πρόεδρος του αλλά και ως αρχιτέκτονας, είμαστε πάντα στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου.
Αντώνης Νουκάκης
