Επανερχόμαστε στις ναζιστικές θηριωδίες στην Κρήτη, και συγκεκριμένα στο Νομό Ρεθύμνου. Μπορεί να αργούμε να ολοκληρώσουμε τα αφιερώματα, αλλά δεν ξεχνάμε…. Πώς, άλλωστε, να ξεχάσει κανείς την “προσφορά” ζωής και αγώνα των Ελλήνων, που άτιμα και άνανδρα σφαγιάστηκαν από τους ναζί.
Το σημερινό αφιέρωμα είναι εξαιρετικά σύντομο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό. Τις πληροφορίες μας τις οφείλουμε στην έκδοση, στην οποία έχουμε αναφερθεί και άλλες φορές, στα “ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΑ”, των εκδόσεων ΛΙΒΑΝΗ. Χρωστάμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στον συνταξιούχο εκπαιδευτικό Γιάννη Κρυοβρυσανάκη, που έκανε την καταγραφή των γεγονότων. Αναζητήσαμε κι άλλες πληροφορίες στο διαδίκτυο και στα βιβλία μας, αλλά δεν βρήκαμε κάτι. Γι’ αυτό η προσφορά του κυρίου Κρυοβρυσανάκη είναι ανεκτίμητη.
Ακολουθεί η λιτή παρουσίαση των γεγονότων και η απαρίθμηση των νεκρών της ΛΟΧΡΙΑΣ.
ΔΗΜΟΣ ΚΟΥΡΗΤΩΝ ΝΟΜΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
ΛΟΧΡΙΑ
Η Λοχριά, του Δήμου Κουρητών της πρώην Επαρχίας Αμαρίου του Νομού Ρεθύμνης, είναι ένα χωριό χτισμένο στους νότιους πρόποδες του Ψηλορείτη, σε υψόμετρο 580 μέτρων. Το έδαφός της είναι ορεινό και οι κάτοικοι ασχολούνται ανέκαθεν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Κύρια προϊόντα είναι το λάδι, τα τυροκομικά και το κρασί.
Στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αγωνίστηκε εναντίον του ναζισμούμε τη συμμετοχή των περισσότερων κατοίκων της στην ομάδα του Γεωργίου Πετρακογιώργη. Επίσης τροφοδοτούσε τους αντάρτες και απέκρυψε Άγγλους, Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς μέχρι να φυγαδευτούν στη Μέση Ανατολή. Στη Λοχριά κάποιο διάστημα φιλοξενήθηκε η οικογένεια του Πετρακογιώργη – η σύζυγός του, οι κόρες του Ηλέκτρα και Τασούλα και ο γιος του Ηρακλής.
Η Λοχριά πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος στους βάρβαρους κατακτητές. Οι νεκροί Λοχριανοί στην Αλβανία ήταν 6: 1. Αλεξάκης Ιωάννης, 2. Καρπουζάκης Αντρέας, 3. Κολυβάκης Αστρινός, 4. Σπιθουράκης Γεώργιος, 5. Χαριτάκης Στυλιανός και 6. Χατζηδάκης Γεώργιος. Τα θύματα των Γερμανών ήταν 22, δηλ. σύνολο 28.
Μετά τη μάχη της Χοντράδας, στις 17/07/1943, συνέλαβαν 7 βοσκούς, τους: 1. Κωνσταντίνο Γ. Καρπουζάκη, 2. Γεώργιο Σ. Καρπουζάκη, 3. Αντώνιο Κ. Μανουσάκη, 4. Μιχαήλ Ζ. Μανουσάκη, 5. Βασίλη Αλεξανδράκη, 6. Ιωάννη Β. Βρέντζο και 7. Γεώργιο Β. Βρέντζο, τους έστειλαν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και δε γύρισαν ποτέ.
Στις 15/8/1943 έπιασαν τους: Γεώργιο Α. (Αστρινογιώργη) Κρυοβρυσανάκη και Στέργιο Ι. Στεργιάκη και δεν έγινε γνωστό ποτέ τι απέγιναν. Στη μάχη στο Τραχήλι Βοριζίων είχαμε 2 Λοχριανούς νεκρούς, τον Γεώργιο Η. (Ηλιογιώργη) Κρυοβρυσανάκη και Χαράλαμπο Γ. Κατσούγκρη. Στις 3 Μαΐου 1944 συνέλαβαν όλους τους άντρες από 18 μέχρι 65 χρόνων και τους οδήγησαν στις Μοίρες Ηρακλείου. Εκεί, με τη βοήθεια των προδοτών, ξεδιάλεξαν 8 άντρες που είχαν ανάμιξη στην Αντίσταση και αδερφούς αντάρτες και τους οδήγησαν στις φυλακές της Αγιάς Χανίων. Το φθινόπωρο του 1944 τους επιβίβασαν μαζί με τους Εβραίους της Κρήτης στο πλοίο «Δανάη» και κοντά στη Μήλο βούλιαξαν το καράβι και πνίγηκαν όλοι.
Αυτοί ήταν οι: 1. Κωνσταντίνος Ι. Κρυοβρυσανάκης, 2. Εμμανουήλ Ι. Κρυοβρυσανάκης, 3. Νικόλαος Ι. Κρυοβρυσανάκης, 4. Κωνσταντίνος Η. Κρυοβρυσανάκης, 5. Αλέξανδρος Εμμ. Κατσούγκρης, 6. Διογένης Γ. Κατσούγκρης, 7. Ιωάννης Γ. Χαριτάκης και 8. Μιχάλης Γ. Χαριτάκης. Το Δεκέμβρη του 1943 σκότωσαν μέσα στο χωριό τον Μιχάλη Κ. Μανουσάκη και το Μάιο του 1944 σκότωσαν μέσα στο χωριό τον Στυλιανό Ι. Κρυοβρυσανάκη και τον Εμμανουήλ Α. Δημητρακάκη.
Αλλά και οι υλικές καταστροφές που υπέστη η Λοχριά ήταν ανυπολόγιστες. Στις 04/05/1944 ναρκοθέτησαν όλα τα σπίτια του χωριού και τα ανατίναξαν βάζοντας φωτιά και ρίχνοντας άφθονη βενζίνη. Δεν έμεινε πέτρα πάνω στην πέτρα. Μέχρι σήμερα σώζονται ερείπια και χαλάσματα από τη βιβλική εκείνη καταστροφή.
Ρέθυμνο, 23/05/2010
Γιάννης Κων/νου Κρυοβρυσανάκης
Συνταξιούχος Εκπαιδευτικός
