Την Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2012 στην αίθουσα ΙΛΙΣΟΣ στο ξενοδοχείο Divani Caravel στην Αθήνα στα πλαίσια της Εναρκτήριας Τελετής του 68ου Πανελλήνιου Ορθοπαιδικού Συνεδρίου βραβεύτηκε ο εκλεκτός επιστήμονας με ήθος καθηγητής ορθοπαιδικός Αμαριώτης Ηλίας Λαμπίρης και επιδόθηκε τιμητική πλακέτα από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ορθοπαιδικής και Τραυματολογίας κ. Διονύσιο- Αλέξανδρο Βερέττα .
Το λόγο πήρε ο τιμώμενος Ηλίας Λαμπίρης και μίλησε από καρδιάς με μεστά λόγια για το θέμα:
«Γιατρός-Δάσκαλος-Πολιτικός» που ήταν το θέμα της εναρκτήριας ομιλίας.
Ακολουθεί η σπουδαία ομιλία:
68o Πανελλήνιο Ορθοπαιδικό Συνέδριο
Εναρκτήριος ομιλία του Συνεδρίου
3/10/2012 στο Caravel
ΓΙΑΤΡΟΣ – ΔΑΣΚΑΛΟΣ -ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ
ΗΛΙΑΣ Ε. ΛΑΜΠΙΡΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ
Κύριε Υπουργέ, κύριε Δήμαρχε και Πρόεδρε του
Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών,
κύριε Πρόεδρε της Ορθοπαιδικής Εταιρείας, κύριοι
καθηγητές,εκλεκτοί προσκεκλημένοι,κυρίες και κύριοι.
Δεν σας κρύβω ότι όταν με επισκέφτηκε ο Πρόεδρος της Ορθοπαιδικής Εταιρείας καθηγητής κ.Δ.Βερέττας
και μου πρότεινε τον τίτλο της εναρκτήριας ομιλίας «Γιατρός-Δάσκαλος-Πολιτικός» αισθάνθηκα λίγο άβολα ,αλλά τελικά αποδέχτηκα την πρόταση και θα προσπαθήσω με συντομία να ανταποκριθώ.
Από όλα τα ιπποκρατικά κείμενα ο όρκος του Ιπποκράτη παρά την συντομία του είναι το πιο ενδιαφέρον για τον Γιατρό αλλά και τον απλό αναγνώστη.
Αποτελεί ορόσημο για τη ηθική του ιατρικού επαγγέλματος ή καλύτερα του ιατρικού λειτουργήματος.
Όπως ίσως θα γνωρίζετε στην ιπποκρατική εποχή ένα από τα αρνητικά σημεία ήταν ότι εκπαίδευση και ειδικά ιατρικές γνώσεις αρχικά επιτρεπόταν μόνο στα παιδιά και στους πολύ στενούς συγγενείς των γιατρών.
Κάτω όμως από την πίεση δημοκρατικών ιδεών ο Ιπποκράτης συνέβαλλε στο να παρέχεται ιατρική εκπαίδευση και σε άτομα πέρα των ιατρικών κύκλων.
Όποιος σκοπεύει να μελετήσει σε βάθος την ιατρική επιστήμη πρέπει να διαθέτει τα εξής προσόντα:
Σωστή εκπαίδευση, φυσική κλίση κατάλληλο περιβάλλον,
εργατικότητα, συνέπεια , και να διαθέτει χρόνο και αγάπη για τον ασθενή του.
Αυτά ίσχυαν τότε στην ιπποκρατική εποχή αλλά νομίζω ότι εξακολουθούν να ισχύουν και σήμερα.
Γνωρίζοντας ο Ιπποκράτης την ένταση της ιατρικής επιστήμης και την ανθρώπινη ατέλεια και αδυναμία ,καταλάβαινε ότι είναι αδύνατον να υπάρξει αλάθητος γιατρός.
Επαινεί λοιπόν εκείνον που κάνει τα λιγότερα λάθη και ακριβώς αυτό έχει διαχρονικό χαρακτήρα.
Ενθυμούμαι τα λόγια του Καθηγητή μου Gunter Friedebold στο Βερολίνο.
Μας έλεγε ακριβώς αυτό :μην νομίζετε ότι ποτέ δεν θα κάνετε ως ορθοπεδικοί λάθη γιατί αυτό θα σημαίνει ότι ή δεν θα χειρουργείτε ή θα χειρουργείτε επιλεκτικά μόνο τα εύκολα περιστατικά.
Θα είστε σωστοί Γιατροί αν κάνετε κατά το δυνατόν ελάχιστα λάθη.
Σήμερα ο Γιατρός βάλλεται από παντού , πολλές φορές και αδικαιολόγητα, ορισμένες φορές όμως και δικαιολογημένα .
Σε πολλές περιπτώσεις είναι και ανυπεράσπιστος ιδιαίτερα στα ΜΜΕ.
Αν παρουσιαστεί στον Γιατρό η ευκαιρία να βοηθήσει κάποιον ξένο και φτωχό ας φροντίσει και αυτούς τους συνανθρώπους του όσο γίνεται περισσότερο γιατί εκεί που υπάρχει αγάπη για τον άνθρωπο υπάρχει και αγάπη για την ιατρική επιστήμη.
Επώνυμος και ανώνυμος ας έχει καλή και προσεκτική αντιμετώπιση από τον γιατρό του.
Ο Γιατρός δεν πρέπει να είναι μόνο καλός γιατρός ,πρέπει να είναι και καλός δάσκαλος.
Δάσκαλος είναι αυτός που διδάσκει και που ακολουθώντας μια διδακτική μέθοδο μεταδίδει στον εκπαιδευόμενο συστηματοποιημένες γνώσεις.
Ο δάσκαλος θα μπορούσε κανείς να πει είναι ο συνδετικός κρίκος του Γιατρού και του πολιτικού.
Ο Πανεπιστημιακός δάσκαλος ασφαλώς και έχει πολύ μεγαλύτερες υποχρεώσεις πολύ δε περισσότερο όταν είναι και γιατρός.
Αν διδάχτηκα από τους Δασκάλους μου στο Πανεπιστήμιο να σέβομαι και να μεταφέρω τις γνώσεις που απέκτησα στους φοιτητές μου και στους Γιατρούς μου έχω ιερή υποχρέωση να το τηρώ εφόρου ζωής και έχω δώσει όρκο γι΄αυτό ,τον όρκο του Ιπποκράτη.
Ευγνωμονώ λοιπόν τους δασκάλους μου για όσα μου δίδαξαν.
Έχουμε όμως δυστυχώς φαινόμενα που επιμελώς αποφεύγουν ορισμένοι να διδάξουν στους μαθητές τους όσα διδάχτηκαν,
φοβούμενοι μήπως οι νεότεροί τους γίνουν καλύτεροι από τους ίδιους.
Μήπως όμως αυτό σημαίνει ανασφάλεια του διδάσκοντος;
Όμως αγαπητοί συνάδελφοι αυτός ακριβώς πρέπει να είναι ο στόχος του καλού δασκάλου.
Οι μαθητές του να γίνουν καλύτεροι και αν αυτό δεν το καταφέρουν όλοι ,ας το καταφέρουν κάποιοι από αυτούς που έχει εκπαιδεύσει.
Αυτό θα ωφελήσει σε μεγάλο βαθμό την κοινωνία που σήμερα καλούμαστε να υπηρετήσουμε μια κοινωνία που σήμερα προσπαθεί να αναστηθεί και να βγει από την παρακμή που έχει βυθιστεί.
Ο Δάσκαλος έχει την υποχρέωση να διδάσκει καθημερινά.
Να διδάσκει με τον τρόπο και την στάση ζωής του.
Ο ίδιος να διδάσκει με το ήθος του.
Να διδάσκει με την συμπεριφορά του στους ασθενείς που νοσηλεύει, αλλά και στους συνεργάτες του.
Αυτόν θα μιμηθούν οι φοιτητές του και οι γιατροί του.
Να διδάσκει με την συμπεριφορά του στους υπόλοιπους Γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό και ιδιαίτερα βέβαια αν διευθύνει κάποια νοσηλευτική μονάδα.
Να είναι τέλος υπόδειγμα για τους συνεργάτες του και για όλο το προσωπικό που εποπτεύει.
Φέρει ένα μεγάλο βάρος στους ώμους του ο Δάσκαλος και ιδιαίτερα αν είναι και Γιατρός ακόμη όμως περισσότερο αν είναι και Πανεπιστημιακός.
Αν αυτά που παραλάβαμε από τους προγόνους μας δεν τα επαναφέρουμε στην κοινωνία που σήμερα ζούμε, που έχει μετατραπεί σε ζούγκλα ,που ο νεοπλουτισμός αποτελεί σε αρκετές δυστυχώς περιπτώσεις στόχο ζωής για ορισμένους ,τότε δεν έχουμε προσφέρει τόσα όσα η κοινωνία απαιτεί από τους δασκάλους, τους γιατρούς και τους πολιτικούς.
Το παρελθόν μας να είναι ορόσημο για το παρόν και το μέλλον μας.
Διαφορετικά η πατρίδα μας δεν θα ξεφύγει από την κρίση που σήμερα βιώνουμε και η οποία κρίση δεν είναι μόνο οικονομική.
Είναι κοινωνική, είναι κρίση θεσμών είναι κρίση αξιών ,είναι πολιτιστική και ηθική κρίση.
Ο μεγάλος κίνδυνος που σήμερα δοκιμάζει την χώρα μας είναι για τον πολιτισμό μας και την ελευθερία μας.
Ο Τζων Κέννεντυ είπε :
Μην ρωτάς τι κάνει το κράτος για σένα ,τι έκανες ή τι κάνεις εσύ για το κράτος ;
Αυτό είναι κάτι που δεν έχει περάσει στην συνείδηση του λαού μας.
Πολιτικός όπως γνωρίζουμε είναι αυτός που η κύρια ή η μοναδική του απασχόληση είναι η πολιτική.
Το όραμα του πολιτικού πρέπει να είναι η προσφορά στο κοινωνικό σύνολο.
Μεγάλα τμήματα του λαού έχασαν την εμπιστοσύνη στους πολιτικούς γιατί η συμπεριφορά ορισμένων δεν ήταν ή δεν είναι αυτή που είχαν ονειρευτεί όταν τους επέλεγαν για να τον εκπροσωπήσουν στο ελληνικό κοινοβούλιο.
Οι πολιτικοί όπως και οι γιατροί πρέπει να είναι και καλοί δάσκαλοι για την κοινωνία.
Στο Ελληνικό Κοινοβούλιο υπηρετούν σήμερα 26 Γιατροί και 32 εκπαιδευτικοί από τους οποίους οι 17 είναι καθηγητές Πανεπιστημίου.
Γιατρός-Δάσκαλος και Πολιτικός έχουν τον ίδιο κοινό παρανομαστή που δεν είναι άλλος από την ηθική και την προσφορά.
Κάποιο ενεργό πολιτικό στέλεχος του Υπουργείου Παιδείας και πρώην συνεργάτης υψηλόβαθμου πολιτικού στελέχους έγραψε σε εφημερίδα ότι δεν πρέπει λέει Γιατροί να ασχολούνται με τα κοινά.
Να αποφασίζουν δηλαδή άλλοι ξένοι προς το αντικείμενο για αυτούς. Εκτός και αν εννοούσε ο υπογράφων στο άρθρο, ότι πρέπει να είναι ανεπάγγελτοι οι πολιτικοί και να προέρχονται όλοι μόνο από τον κομματικό σωλήνα όπως είναι ο ίδιος.
Να μην έχει εργαστεί δηλαδή ο πολιτικός ποτέ στην ζωή του εκτός από το κόμμα που υπηρετεί.
Όχι κύριοι συνάδελφοι, να μας λείπει αυτή η κατηγορία των πολιτικών.
Να μας λείπουν αυτοί που υπηρετούν την φεουδαρχία την άκρατη ρουσφετολογία και την υποσχολογία .
Να μας λείπουν οι εκπρόσωποι της συναλλαγής.
Να μας λείπει η νοοτροπία έστω και των ολίγων πολιτικών που δεν έχουν πρώτα πρώτα στο μυαλό τους πως η χώρα μας θα γίνει πιο ανταγωνιστική, πως θα πάει μπροστά.
Πως θα μπει στον δρόμο της ανάπτυξης και της προόδου.
Έχω την γνώμη ότι όπως σε όλα τα επαγγέλματα έτσι και στον ιατρικό και Πανεπιστημιακό κόσμο υπάρχουν εκλεκτοί συνάδελφοι που έχουν ενδιαφέρον και ανιδιοτέλεια για τα κοινά.
Γιατροί και Πανεπιστημιακοί που έχουν πετύχει επαγγελματικά νομίζω ότι οφείλουν επίσημα και θεσμικά να εκφράζουν τις απόψεις τους σε θέματα πολιτικής υγείας και παιδείας.
Δεν είναι τυχαία η επιλογή Γιατρών και μάλιστα Πανεπιστημιακών δασκάλων για την Διοίκηση Κρατικών νοσηλευτικών μονάδων, επιστημονικών υγειονομικών φορέων ,ΚΕΣΥ,
ανωτάτων υγειονομικών Συμβουλίων ,ΕΟΦ κ.λ.π.
Γιατροί και μάλιστα δάσκαλοι ήσαν εκείνοι που ενοράθησαν και εμπνεύσθησαν τις μεγάλες υγειονομικές επαναστάσεις και κοσμογονικές μετεξελίξεις στις υγειονομικές
πολιτικές των λαών.
Γιατροί ήσαν εκείνοι που υπήρξαν οι πρωτοπόροι και άνοιξαν νέες λεωφόρους σε υγειονομικά συστήματα και αντιμετώπισαν την αρρώστια που απέπνεε ανθρωπιά.
Γιατροί πολιτικοί και δάσκαλοι ήσαν εκείνοι
που άλλαξαν νοσολογικά πρότυπα και εξαφάνισαν επιδημίες ή ενδημίες απ΄ ολόκληρο τον πλανήτη.
Γιατροί πολιτικοί ήσαν εκείνοι που αναγνώρισαν την Υγεία ως κοινωνικό αγαθό και την προτεραιότητα της αντιμετώπισης των προβλημάτων της υγείας ως υποχρέωση της πολιτείας.
Γιατροί πολιτικοί έδωσαν νέα διάσταση στην αρρώστια και τον θάνατο ,αφού έχουν σαν αφετηρία ή επηρεάζονται από τις εξελίξεις της τεχνολογίας και τις επί μέρους εκφάνσεις της κοινωνίας.
Γιατροί ήσαν εκείνοι που ανέδειξαν την κοινωνική διάσταση της υγείας γιατί η κοινωνία είναι υπεύθυνη για την διατήρησή της ,την προαγωγή της ή την υποβάθμισή της.
Γιατροί μίλησαν πρώτοι για την αγωγή της υγείας και εισήγαγαν πολιτικά συστήματα για την προαγωγή της που προωθούν την τροποποίηση ατομικών ή κοινωνικών συνηθειών και ροπών.
Γιατροί μίλησαν πρώτοι για την προστασία
του περιβάλλοντος ,τον οικογενειακό προγραμματισμό, την προφύλαξη στον έρωτα και στον άδικο θάνατο της ασφάλτου.
Γιατροί έδωσαν έμφαση σε πολιτικές πρόληψης και βελτίωση του προσδόκιμου επιβίωσης.
Κι όταν οι Γιατροί είναι και δάσκαλοι ,προωθούν πολιτικές με επιστημονική βάση και που καταπολεμούν την αρρώστια ,την φτώχεια και τον πρόωρο θάνατο.
Ο Σωκράτης στην Πολιτεία του Πλάτωνα ερωτά: «Άλλο τιούν ,ην δ΄ εγώ ,ουδέ ιατρός ουδείς ,καθ΄ όσον Ιατρός ,το τω Ιατρών συμφέρον σκοπεί ουδ΄ επιτάττει ,αλλά το του κάμνοντι; Ωμολολόγηται γαρ ο ακριβής Ιατρός σωμάτων είναι άρχων αλλ΄ου χρηματιστής. Ή ουχ ωμολόγηται;»
Μεταφράζω:
«Ώστε κανείς Γιατρός ,είπα εγώ, εφ΄ όσον είναι Γιατρός ,δεν επιδιώκει ούτε επιβάλλει το προσωπικό του συμφέρον ,αλλά εκείνο του αρρώστου; Διότι συμφωνήσαμε ότι ο
πραγματικός Γιατρός είναι άρχοντας των σωμάτων και δεν εργάζεται για χρήματα.
Ή δεν το συμφωνήσαμε;»
Πανεπιστημιακοί Γιατροί που ασχολήθηκαν με την πολιτική τελευταία είναι υποχρεωμένοι να δώσουν μια νέα διάσταση στην σχέση της επιστήμης της Ιατρικής και της ενασχόλησης της πολιτικής λόγω της σοβούσης κρίσης.
Ο πολιτικός όμως οφείλει να είναι ασυμβίβαστος γιατί αν βρεθεί με συνυποψήφιους του ίδιου ή και άλλου πολιτικού χώρου και αν απευθύνεται σε κατοίκους περιοχής που η παραβατικότητα και η συναλλαγή φέρνουν την συγκεκριμένη περιφέρεια στις πρώτες θέσεις παραβατικότητας την οποία καλλιέργησαν οι προκάτοχοί του, να έχει κατά νου ότι μπορεί και η θητεία του στην πολιτική να μην είναι μακροχρόνια.
Αυτό όμως δεν είναι το ζητούμενο, αυτό έχει δευτερεύουσα σημασία.
Ας παραμείνει ασυμβίβαστος o πολιτικός.
Σημασία αγαπητοί συνάδελφοι κυρίες και κύριοι έχει από οποιαδήποτε θέση περάσει κανείς να μπορεί να φύγει με το κεφάλι ψηλά είτε ως Γιατρός είτε ως Δάσκαλος είτε ως πολιτικός.
Εννοώ δηλαδή ο καθένας από εμάς από όπου περάσει να μην ντρέπεται να ξαναπεράσει.
Αγαπητοί συνάδελφοι κυρίες και κύριοι,
ιδιαίτερα τις ημέρες που ζούμε οι στίχοι του Σικελιανού « Ομπρός παιδιά και δεν βολεί ,μοναχός του να ανέβει ο ήλιος .
Σπρώξτε με γόνα και με στήθος να τον βγάλουμε απ΄ τη λάσπη» οι στίχοι αυτοί
μας συγκινούν ιδιαίτερα.
Ώρες ,ώρες νομίζει κανείς ότι γράφηκαν για μας προσαρμοσμένοι στις μέρες που βιώνουμε.
Γιατί οι μεγάλοι ποιητές μπορούν και προφητεύουν το μέλλον.
Αυτό το μέλλον που κρατάμε τώρα στα χέρια μας και λέμε να το κρατήσουμε για πολύ πολύ καιρό.
Σε ένα κόσμο που ολοένα στενεύει πρέπει να αναζητήσουμε τον άνθρωπο.
Τα λόγια αυτά του Γ. Σεφέρη πρέπει να επανέλθουν στην μνήμη του Γιατρού του Δάσκαλου και του Πολιτικού.
Σας ευχαριστώ
