(Γράφει η Ευαγγελία Φραγκιαδουλάκη)
Η Παγκρήτια Αδελφότητα Μακεδονίας σε συνεργασία με την Πολιτιστική Εταιρία Χρωμοναστηρίου «ο Μύλος του Πρινάρη», τον Στρατηγό ε.α. λαογράφο Σταύρο Φωτάκη και τον Λαογραφικό όμιλο «ΚΟΥΡΗΤΕΣ», διοργάνωσαν διήμερο εκδηλώσεων «τιμής και μνήμης» για τη δράση και θυσία της Κρητικής Χωροφυλακής το 1912-1913 στη Θεσσαλονίκη. Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν το Σάββατο 15 Δεκεμβρίου, στο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου «Μακεδονία», σε μια κατάμεστη αίθουσα από Κρήτες και Μακεδόνες τους οποίους στην είσοδο του αμφιθεάτρου υποδέχονταν τα μέλη του Δ.Σ. της Παγκρητίου Αδελφότητας Μακεδονίας με κρητικά κεράσματα και μπόλικη τσικουδιά.
Στο χώρο υποδοχής δέσποζε η μορφή του Κρητικού Χωροφύλακα της εποχής εκείνης, η οποία παρέπεμπε νοερά στους λυγερόκορμους φρουρούς της πόλης το 1912-13.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με προσφώνηση του Προέδρου της Παγκρήτιας Αδελφότητας Μακεδονίας, Πέτρου Ι. Πετρακάκη.
«Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής και συγκινημένος που μετά από 100 χρόνια από τότε που οι Κρήτες Χωροφύλακες βρέθηκαν μπροστάρηδες στους αγώνες για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, σήμερα ήρθαν αντάξιοι τους Κρήτες, από την Κρήτη και την Αθήνα για να τιμήσουν εκείνους που τότε το 1912-13, για δεύτερη φορά μετά τους εθελοντές Κρήτες Μακεδονομάχους έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία αυτής της πόλης» είπε μεταξύ άλλων ο κ. Πετρακάκης, καλωσορίζοντας τους προσκεκλημένους της εκδήλωσης.
Για τη «Σύσταση της Κρητικής Χωροφυλακής και τη Δράση της» μίλησε ο Μιχάλης Επ. Πριναράκης, συγγραφέας του ομότιτλου βιβλίου, χαιρετώντας τους καλεσμένους με το παρακάτω εξάστιχο:
Φιλιά και χαιρετίσματα φέρνω σας απ τη γ΄Κρήτη
Και μιαν αντρίστικη βουλή του γέρο Ψηλορείτη:
Μια κι ήσασταν αγωνιστές ούλοι σας απ’ τη φύση,
μη σας τρομάσει ο πόλεμος που κουβαλεί η κρίση.
Εμείς επολεμήσαμε με μπάλες και με βόλια
Θα πολεμήσομε γ-κι εδά με τουτανέ τα ξόμπλια.
Από την πλευρά του ο Παττακομανώλης χαιρέτησε με την παρακάτω μαντινάδα:
Σε τουτηνέ τη μάζωξη τιμούμεν αντριωμένους
Κρήτες τση Χωροφυλακής δαφνοστεφανομένους.
Η εμφάνιση των «ΚΟΥΡΗΤΩΝ» στη διάρκεια της εκδήλωσης ήταν άψογη, τόσο από απόψεως αντρικών και γυναικείων ενδυμασιών, όσο και από απόψεως σεμνότητας με την οποία διαφυλάσσουν την Κρητική χορευτική παράδοση.
Ο Σταύρος Φωτάκης, Στρατηγός ε.α. της Ελληνικής Αστυνομίας, πέραν της αφηγηματικής του παρουσίας κατέπληξε με το ριζίτικο τραγούδι «Σε ψηλό βουνό» και τη μαντινάδα του Ελευθερίου Βενιζέλου «Σαν είναι ο τράγος δυνατός…».
Την Κυριακή 16 Δεκεμβρίου, τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση στον ιερό Ναό της του Θεού Σοφίας, υπέρ των αγωνιστών και πεσόντων ανδρών της Κρητικής Χωροφυλακής κατά τη διάρκεια της Μάχης που δόθηκε εντός του ναού το 1913, για την αποτροπή ανακατάληψής της από τα βουλγαρικά στρατεύματα. Στη συνέχεια οι βρακοφόροι της Παγκρητίου και των Κουρητών περπάτησαν μέχρι τον Ανδριάντα του κρητικού Μακεδονομάχου Αγωνιστή, όπου κατέθεσαν στεφάνια στη μνήμη των θυσιασθέντων Κρητών.
Οι εκδηλώσεις έλαβαν τέλος στην αίθουσα «Ελευθέριος Βενιζέλος» της Παγκρητίου Αδελφότητας Μακεδονίας το βράδυ της Κυριακής, με πρωταγωνιστή τον Μιχάλη Πριναράκη, ο οποίος ξεκίνησε με ένα συγκινητικό χριστουγεννιάτικο διήγημα-ένα ευθυμογράφημα για το ποδαρικό στη γ-Κρήτη και τα «κάλαντρα για τσοι Κρητικούς.
Στα κάλαντρα του μέσα, που είχαν πάνω από 60 στίχους που αφορούν όλους τους Κρητικούς, επρόσθεσε κι ένα εξάστιχο που αφορούσε τα μέλη της Αδελφότητας Κρητών Μακεδονίας.
Καλήν εσπέρα και σε σας Κρητικομακεδόνες
π’ αδερφοσύνη σας κρατεί εδά ‘να-δυο αιώνες.
Σάικα για να κάνετε του ν-το ραβαΐσι
πρεπει να μην ακούμπησεν απάνω σας η κρίση.
Σας εύχομαι οι τσέπες σας πάντα γεμάτες να ‘ναι
να τα σκορπάτ’ επά κι εκειέ κι όσα ‘ρθουν γ-κι όσα πάνε.
Το κλείσιμο της βραδιάς έγινε με «Πριναρότσιτες» για αρκετή ώρα με γέλια ατελείωτα, που τόσο τα έχουμε ανάγκη στις μέρες μας.
Ήταν πραγματικά μια μαγευτική βραδιά.
Για το Δ.Σ. της Παγκρήτιας Αδελφότητας Μακεδονίας
Η Γραμματέας Ευαγγελία Φραγκιαδουλάκη
