Του Μανώλη Σκαρσουλή

Αναδημοσίευση από: (amariotes.gr)

ΟΙ ΑΜΑΡΙΩΤΕΣ ΠΡΟ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝ(AD PORTAS)
« Η ΠΟΛΙΣ ΕΑΛΩ»
Άτιτλου Μελετητή
Σ Υ Γ Κ Ρ Η Τ Ι Σ Μ Ο Υ     Ε Ν Ε Κ Ε Ν
Α.ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΠΡΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑΣ
1.Ορισμός αρχηγών επανάστασης του 1821  (Παναγία Θυμιανή 29 Μαϊου 1821).
Βουρδουμπάς και Πωλογιωργάκης: Επαρχιών γύρω από τον Ψηλορείτη
Α.Μανουσέλης, στο Ρέθυμνο

Γ.Δεληγιαννάκης στ’ Αμάρι (ένα το κρατούμενο)
Αντώνιος Παναγιώτου στα Χανιά
Τσελεπής στον Σέλινο και στην Κίσσαμο
Πρωτοπαπαδάκης-Κωστόπουλος –Φασούλης-Βαρδουλομανούσος στα Σφακιά.
άπαντες οι ανωτέρω Σφακιανοί
Γ.Τσουδερός στον Αη Βασίλη – Η μητέρα του Σφακιανή
Σήφακας στον Αποκόρωνα – Η μητέρα του Σφακιανή
Κουρμούλης στην Μεσσαρά.
Ο Κριτοβουλίδης ρίχνει μομφές στους Σφακιανούς που πήραν όλες τις αρχηγίες, ενώ ο Παπαδοπετράκης στρέφεται κατά των υπόλοιπων Κρητικών που δεν ήθελαν αρχηγίες για να μην εκτεθούν στα μάτια των Τούρκων, σε περίπτωση αποτυχίας της επανάστασης.
Ένα είναι γεγονός ότι στην αρχική φάση του αγώνα, η αρχηγία των Σφακιανών  ήταν ενδεδειγμένη δια λόγους εντυπωσιασμού, αλλά και μεγαλύτερης πιθανότητας επιτυχίας (Ι. Μουρέλλου σελ. 339-342).
2.Σε μια μάχη στο Καβροχώρι σκοτώθηκε ο αρχηγός Μυλοποτάμου ο Χουρδοθόδωρος από τ’ Ασκύφου, πεντακοσίαρχος, σε ηλικία 38 χρόνων. 
Την θέση του ζητούσε να πάρει ο αδελφός του Ρούσος με το έτσι  θέλω, έχοντας πίσω του τον Ρούσο Βουρδουμπά και τους άλλους Σφακιανούς.  Οι Μυλοποταμίτες αντέστησαν επιτυχώς και  εξέλεξαν  άλλον αρχηγόν.  Όταν στην αναταραχή αυτή σκοτώθηκαν δυο Σφακιανοί παραλίγο να ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος, με τα Σφακιά να οργανώνουν εκστρατεία κατά του Μυλοποτάμου.
Είναι αλήθεια ότι ο αγώνας στην Κρήτη όφειλε πολλά εις την άξιαν πρωτοβουλίαν, την εξαρχής θυσίαν και αυταπάρνηση των Σφακιανών, πράγματα δια τα οποία σιωπηρώς και δικαίως τους ανεγνώριζαν την αρχηγία. Αλλά όσον εξελισσόταν η κατάσταση αναδεικνύονταν κι άλλοι ανδρείοι από τας Επαρχίας των, που δεν ήθελαν να ακολουθούν αλλά να αρχηγεύουν σ’αυτές.  Όταν ετίθετο τέτοιο ζήτημα, οι Σφακιανοί αρχηγοί το έφεραν βαρέως να παραιτηθούν, θεωρώντας ότι οι άλλοι (ντόπιοι) θα υστερούσαν, όσο ανδρείοι και ικανοί να ήταν. (Βασίλης Ψιλάκης τόμος 3 σελ. 373).
3.Ένα δημοτικό τραγούδι που έγινε, όπως εσυνήθιζαν οι Λευκορείτες στις δύσκολες στιγμές, τραγουδούσαν στον Εμπρόσγιαλο (χώρα Σφακίων) οι Σφακιανοί το 1770 όταν προσκαλούσαν όλες τις οικογένειες των Σφακιών.
Δασκαλιανοί στον Πατσιανό –κι οι Πατακοί στην Ίμπρο
οι Βλάχοι στην Ανώπολη κι οι Μωριανοί στ’ Ασκύφου.
Στ’Ασφέντου οι Δεληγιάννηδες –και στα Σφακιά οι Στρατίκοι
Ελάτε στον Εμπρόσγιαλο.
Και δεύτερο:
Αφουκρασθήτε φίλοι μου και σεις οι καλεσμένοι
ν’αναθιβάλω τσι γενιές και τσ’ αναγυρισμένους
Αγιά Ρουμέλη Τζάτζιμοι, Αγιάννη Μιχελιάκοι, οι Βλάχοι
στην Ανώπολη, Χώρα Σφακιών Στρατίκοι.
στ’ Ασκύφου Μαυροπάτεροι, οι Πατακοί στην Νίμπρο
στον Πατσιανό Δασκαλιανοί στ’ Ασφέντου είν΄ οι Μπουρμάχοι
αυτοί ναι οι άντρες των Σφακιών οι αναγυρισμένοι
(Βασίλης  Ψιλάκης τόμος 3 σελ. 75).
Στέφανος Χάλης
Τον Σεπτέμβριο του 1821 φονεύθηκε στο Θέρισσο (Αλιάκες) ο-Στέφανος Χάλης ο μικρότερος από τ’ αδέρφια του Βασίλη και Γιάννη. Ήταν τραγουδιστής με πάθος και μελοποιούσε  δικούς του στίχους όπως ο Ρήγας Φεραίος:
Πότε θα κάνει ξαστεριά –πότε θα Φλεβαρίσει
να πάρω το τουφέκι μου –την όμορφη πατρώνα
να κατεβώ στον Ομαλό –στην στράτα των Μουσούρων
να κάνω μάνες δίχως γιούς-γυναίκες δίχως άντρες
να κάνω και μικρά παιδιά-μαύρα σκοτεινιασμένα.
(Βασίλης Ψιλάκης 3ος τόμος σελ. 292).  
ΜΕ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΛΟΓΙΣΜΟ, ΔΕΧΟΜΕΘΑ ΟΤΙ ΔΕΝ ΑΜΦΙΣΒΗΤΕΙΤΑΙ Η ΠΑΤΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΡΙΖΙΤΙΚΟΥ ΟΠΩΣ «ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΙΑ ΤΣ’ ΑΡΧΗΣ ΠΑΝΤΑ Η ΚΟΡΦΗ ΨΗΛΑ ΝΑΙ». ΟΙ ΠΑΝΤΕΣ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΛΕΥΚΟΡΕΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΡΙΖΙΤΙΚΩΝ ΟΠΩΣ ΕΡΜΗΝΕΥΟΝΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ. «ΤΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΠΑΥΛΑ».
4.Σύσταση ιστορικής γνωριμίας (1821)  με τους Αμαριώτες 
Οι πιο εμπειροπόλεμοι Κρήτες μετά τους Σφακιανούς  ήταν οι Σελινιώτες που είχαν απέναντί τους, τους πιο αποθηριωμένους  Τρουρκοκρητικούς και οι Αμαριώτες που γειτνίαζαν με τους φοβερούς Τούρκους της Αμπαδιάς.  Το Αμάρι ονομαζόταν Καστέλι καθ’όσον ήταν η πρώτη βαθμίς, από το Τυμπάκι,  αναβάσεως στα Σφακιά.  Εκ του λόγου  τούτου στρατοπέδευαν επιμόνως εδώ και οι διασημότεροι των Σφακίων κι άλλοι αγωνισταί. (Βασίλης Ψιλάκης  3ος τόμος σελ. 307 και 312).
Πιθανότατα (συνεχίζω εγώ), αν δεν αμφισβητούμε τις πηγές μας, οι Σφακιανοί αγωνιζόμενοι στ’ Αμαριώτικο μετερίζι, δεν θα άφησαν ανεπηρέαστους τους ντόπιους από τα πολιτισμικά στοιχεία του τόπου τους, κύρια τα τραγούδια τους ακόμα και την ώρα της μάχης(Χάλης).

Β.ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΚΟΝΤΥΛΙΕΣ ΤΕΥΧΟΣ 15Ο 
Καταγγελία 25 πολιτιστικών παραγόντων του Ν. Χανίων
Δημοσίευμα: « Επίδοξοι σωτήρες που όψιμα καταθέτουν την τραγουδιστική παράδοση μιας συγκεκριμένης περιοχής του Νομού Ρεθύμνου στο ριζίτικο τραγούδι, μια παράδοση που ουσιαστικά δεν υπήρχε ποτέ, αποτελούν δυσμενή επαγωγικά αποτελέσματα της ποιοτικής δισκογραφίας. Από αυτήν έμαθαν να τραγουδούν και κατόπιν, δυστυχώς, αποφάσισαν να αυτοχαρακτηρίζονται ειδήμονες.
Οι άνθρωποι που θέλουν να χαρακτηρίζονται «ρέκτες» σημαντικών πολιτισμικών εκφάνσεων, όπως είναι το  λευκορείτικο τραγούδι, οφείλουν να καταθέτουν με σεβασμό και ειλικρίνεια τις πραγματικές πηγές τους, είτε αυτές είναι δισκογραφικές εκδόσεις εγκρίτων πολιτιστικών σωματείων του νομού Χανίων (όπως οι «Κρητικές Μαδάρες», ο «Πολιτιστικός παραδοσιακός Σύλλογος Σελίνου», ο Παραδοσιακός Σύλλογος  Καράνου Κυδωνίας «Ρίζα», ο  Παραδοσιακός Σύλλογος Σφακίων ριζίτικου τραγουδιού – «Σφακιανός Χρυσόθεμης», ο Παραδοσιακός Σύλλογος «Ετεοκρήτες», ο «Παραδοσιακός Σύλλογος Λάκκων Κυδωνίας», ο Πολιτιστικός Παραδοσιακός Σύλλογος «Αποκόρωνας», ο «παραδοσιακός Σύλλογος Ριζιτών Κισσάμου», η «Παραδοσιακή παρέα Νέας Κυδωνίας», ο Παραδοσιακός Σύλλογος Ανατολικού Σελίνου «Το Ψηλάφι»), είτε είναι από παραδοσιακούς, βιωματικούς τραγουδιστές,  σημαντικές προσωπικότητες του είδους στο νομό Χανίων, οι οποίοι κατά κανόνα γνώριζαν το εννοιολογικό υπόβαθρο πολλών λευκορείτικων τραγουδιών.
Θεωρούμε ότι είναι άριστο και υψηλό επίτευγμα να τραγουδούν  ριζίτικα  τραγούδια  όλοι οι Κρήτες, αλλά να τα αποδίδουν σωστά,  να μην αμφισβητούν  τη χανιώτικη προέλευσή τους και να καταδεικνύουν τις χανιώτικες πηγές του» (Ημιανάπαυση)
Μου κάνει μεγάλη εντύπωση μέχρι που το θεωρώ σύμπτωση, οι καταγγέλλοντες πολιτιστικοί παράγοντες να κατάγονται όλοι, πλην ενός, από τον νομό Χανίων και η δύναμις των  να είναι πολλαπλάσια του πέντε, ούτε ένας λιγότερος.  Δεν ξέρω αν ο αριθμός αυτός ενέχει κάποια μυστηριακή σημασία του Δωδεκάθεου των προγόνων μας (;)  κατακτητών της Κρήτης, Δωριέων, αλλά εγώ οφείλω να το καταθέσω ως σημείο διερεύνησης, αναλύοντας περαιτέρω τις ιδιότητες των καταγγελόντων.
1.Επτά πρόεδροι πολιτιστικών-μορφωτικών συλλόγων.
2.Τρείς αντιπρόεδροι πολιτιστικών συλλόγων.
3.Ένας ειδικός γραμματέας Λαογραφικού Συλλόγου «Κρητικές Μαδάρες»
4.Ένα μέλος επιτροπής ελέγχου του Ιστορικού Λαογραφικού Συλλόγου «Κρητικές Μαδάρες»
5.Δυο ιδρυτικά μέλη Πολιτιστικών Οργανισμών
6.Ένας Δημοτικός Σύμβουλος
7.Επτά μέλη  Συμβουλίων Πολιτιστικών Συλλόγων
8.Ένας παραδοσιακός μουσικός
9.Δύο μέλη τραγουδιστικής παραδοσιακής παρέας
Σύνολον 25. (όπως κι αν προστεθούν).
Με μια πρώτη εκτίμηση νομίζω ότι δεν χρειαζόταν τόση δύναμη πυρός για να αποκρουστεί η Αμαριώτικη απειλή. 
Πρώτο λόγω βεληνεκούς και δεύτερο έφτανε μόνο μια εύστοχη βολή του  ελεγκτή του Ιστορικού—Λαογραφικού Συλλόγου, να τρέψει σε άτακτη φυγή τον κάθε επιδρομέα –εισβολέα –νοθευτή των Ριζίτικων Λευκορείτικων τραγουδιών, χάριν της εξουσίας που του προσέδιδε η κατοχή της Στρογγυλής Σφραγίδας  Γνησιότητας.  
Κύριοι μόνο εμείς έχουμε την δωρεά να τραγουδάμε γνήσια τα Ριζίτικα, όταν τα τραγουδάτε εσείς, τα νοθεύετε.
Μάλιστα  κύριε ελεγκτά. Μας πείσατε. (Ημιανάπαυση).
Τώρα πως και γιατί θυμάμαι μια ιστοριούλα του Χουλιαρά.
Λοχίας (εκπαιδευτής).  Πώς αντιλαμβανόμαστε βρε κωθώνια ότι έρχεται ο εχθρός; Δεν ξέρετε ε! 
Εκ του κονιορτού ρε στραβάδια. Εκ του κονιορτού ! 
Στρατιώτης (μάλλον αριστερός).  –Κι αν έχει βρέξει; 
Δεν ξέρω κατά πόσον συνδυάζεται η ιστοριούλα, με το θέμα που αναπτύσσω αλλά κι αυτό το βάζω προς διερεύνηση, όταν κάποιος διατείνεται πως κατέχει την αλήθεια και το σωστό.  Κι αν έχει βρέξει; 
Δηλαδή αν έχει βρέξει και δεν σηκώνεται  πάσπαρος, μπορούνε οι Αμαριώτες να εισβάλουν στα Χανιά να πάρουν την Στρογγυλή Σφραγίδα και μετά να τραγουδούν αυτοί ανόθευτα τα Ριζίτικα; 
Στους 25 επιστρατευμένους για την προστασία των Λεκορείτικων-Ριζίτικων η πιο σωστά Ριζίτικων Λευκορείτικων, ως Ριζίτικα των Λευκών Ορέων, συστρατεύθηκαν  και δυνάμεις εξ Αθηνών.  Πρόεδρος και αντιπρόεδρος του Συλλόγου Κρητών Ηλιούπολης, Πανελλήνια Ομοσπονδία Κρητικών Σωματείων (Π.Ο.Κ.Σ.) εκ Χανίων άπαντες (πλην ενός).  Για όνομα του Θεού βρε παιδιά, προς τι τέθοιος πόνος;  Τι φοβάστε ότι θα χάσετε την πρωτοκαθεδρία, που έτσι κι αλλοιώς την έχετε, ή θέλετε την μονοκρατορία που μάλλον δεν την έχετε; 
Επειδή  τυχαίνει να είμαι κι εγώ τραγουδιστής, μόνο της τάβλας και λένε οι συγκαθήμενοί μου κυρίως Ρεθεμνιώτες και Χανιώτες πως  τραγουδώ καλά, προσκαλώ έναν μελετητή  ή τραγουδιστή  οποιονδήποτε από τους 25+3=28 να τραγουδήσουμε μαζί  και μετά να μου πει  αν το νοθεύω ή όχι, ως παραδοσιακός βιωματικός τραγουδιστής, ανεντάχτως τραγουδών και Αμαριώτης ων.
Αν θεωρείτε ότι το κάθε ριζίτικο πρέπει να κρατά μισή ώρα για να είναι αυθεντικό και να μην ξεκαθαρίζεις ούτε μια λέξη, για να επαναλάβεις την στροφή, τότε μετά σιγουριάς όσοι δεν προσαρμοστούνε στα 5-10 λεπτά ή στις 4-5 στροφές και στον χωρισμό των λέξεων, ασφαλώς και θα τραγουδούν για τους εαυτούς των και τους συλλόγους των.
Φυσικά, αν καθήσουν 5-6 άτομα στην τάβλα και συμμετέχουν όλοι, δεν θα κουραστούν δυό μερόνυχτα να τραγουδούν.  Το πρόβλημα γεννάται  όταν κάθονται πολλά άτομα, ενδεχομένως και μουσαφίρηδες (ξένοι) που σίγουρα θα κουραστούν από ένα μακρόχρονο τραγούδι,  όταν δεν συμμετέχουν οι ίδιοι. Το έχω ζήσει σε πολλά τραπέζια και πραγματικά όσοι μπορούν να φύγουν, φεύγουν.
Δυστυχώς το Ριζίτικο έφυγε από την τάβλα και τον δρόμο κι ανέβηκε στις χορεύτρες και στις σκηνές.  Έχασε κάθε αυθεντικότητά του με την συγχρονισμένη πολυμελή χορωδία (στην ουσία έγινε  φολκλορικό όπως και ο χορός). Και βέβαια οι Σύλλογοι επιτελούν μεγάλης σημασίας έργο, όμως το ριζίτικο έφυγε από την κεφάτη παρέα με τις φάλτσες, αλλά τις δικές της φωνές  και κλείστηκε  στις προθήκες, που το προβάλλουν με ειδικούς προβολείς.  Εγώ που τραγουδώ σ’όλη μου τη ζωή (ριζίτικα) και πριν τα δυσμενή επαγωγικά (;) αποτελέσματα της ποιοτικής (;) δισκογραφίας, προτιμώ ως πρώτο τραγουδιστή αυτόν που η φωνή του βγαίνει από τα κατάβαθα της ψυχής του και όταν τραγουδά τον συριγώνει η κρυγιότη του σκοπού.  Πόσο μπορείς ν’αντέξεις ένα μελωδικό τραγουδιστή που ναρκισεύεται με την φωνή του; Εγώ νομίζω πως κι ο ίδιος μελετητής-ελεγκτής του Λευκορείτικου θα κουραστεί .  Στα Ριζίτικα της παρέας και όχι του θεαθήναι, ποτέ δεν υπήρξε πρόβλημα μελωδικής έκφρασης, νοθευμένης ή ανόθευτης ερμηνείας.  Ολα τα τραγούδια ακόμα και τα μη Ριζίτικα  που τραγουδούσε όλη η Κρήτη, αφού τα Ριζίτικα  τα τραγουδούσαν μόνο στα Χανιά, αποσκοπούσαν στην  λειτουργική, ψυχική έκφραση-ανάταση, της παρέας.
Αλήθεια οι καταγγέλλοντες διερωτήθηκαν πως γλεντούσαν και με ποιά τραγούδια οι κατοικούντες  ανατολικά των Χανίων, μέχρι το Λασίθι;  Ελαφρά, λαϊκά, ελαφρολαϊκά,  Δημοτικά, ρεμπέτικα, έντεχνα, Θεοδωράκη, Χατζηδάκη, Μαρκόπουλο, Λεοντή, Καζαντζίδη, Μενιδιάτη, Ζαγοραίο, Ξυλούρη, Μουντάκη, Σκορδαλό κ.ά.  Εγώ τους πληροφορώ με όλα αυτά  αλλά σχεδόν πάντα το ξεκίνημα ήταν : 
«Χίλια καλώς τη βρήκαμε, την τάβλα την στρωμένη» και το τραγουδούσαν όλοι οι συγκαθήμενοι.
Βασικά στον ιστορικό προλογισμό καταδεικνύεται το θετικό και το αρνητικό της Δυτικής νοοτροπίας , όχι μόνο σε θέματα αντρειωσύνης, αλλά και σε στοιχεία πολιτισμικών ή πολιτιστικών θέσεων, όπου παίρνεται άλλοτε δικαιολογημένα κι άλλοτε αδικαιολόγητα κάποια  απόσταση από μας τους υπόλοιπους και που φυσικά καμιά τιμή δεν  περιποιεί στους καταγγέλοντες,  όταν κάθε περιοχή της Κρήτης διακρίνεται παραδοσιακά  και  σε κάποια πολιτισμική έκφραση.
Τα Χανιά στα Λευκορείτικα, το Ρέθεμνο στη λύρα και στον χορό, το Ηράκλειο στον Καστρινό, το Λασίθι στις όρτσες.
Όσον αφορά την καταγγελία ότι οι Αμαριώτες νοθεύουν (;) το Ριζίτικο –Λευκορείτικο, επιθυμώ να καταθέσω τις απόψεις μου, νομιμοποιούμενος επειδή κι εγώ μπορώ κάλλιστα να κατηγορηθώ ως νοθευτής.
Αν υποθέσουμε ότι μέχρι το 1821 στ΄ Αμάρι τραγουδούσαν αρχοντορεμπέτικα. Με τον διορισμό των Σφακιανών  αρχηγών (πρόλογος), οι οπλαρχηγοί με τους πολεμιστές τους όταν τρωγόπιναν, τραγουδούσαν τα δικά τους τραγούδια μαζί με τους  Αμαριώτες αγωνιστές.
Επειδή αυτή η περίοδος κράτησε 3-4 χρόνια νομίζω πως ήταν αρκετή για να πάρουν οι Αμαριώτες την μυρωδιά του ριζίτικου. Εκτός των Σφακιανών καπεταναίων που διέδωσαν το ριζίτικο στ’ Αμάρι, αν δεν τον γνώριζε, σημαντικό ρόλο έπαιξαν στην αυθεντική διάδοσή του, κι όχι στο δυσμενές επαγωγικό αποτέλεσμα της ποιοτικής δισκογραφίας, οι κατά καιρούς καταδιωκόμενοι  φυγάδες των Λευκών Ορέων που ετοπόπιαναν στα καμποχώρια.  Σίγουρα κουβαλούσαν μαζί τους και ποτέ δεν τα άφηναν (εγωϊστικά)_τα πολιτισμικά τους εφόδια.
Όταν έβγαιναν στο κέφι όλο και κάποιο ριζίτικο θα τραγουδούσαν και κάποιος από την παρέα θα τ΄ αρπούσε. Και τώρα ας πάμε  στο δυσμενές επαγωγικό αποτέλεσμα της ποιοτικής δισκογραφίας, το οποίο ασφαλώς μάλλον μετατράπηκε σε ευμενές στην διάδοση του Λευκορείτικου, πέραν από τις Ρίζες των  Χανιώτικων βουνών, κατ’αρχήν στην υπόλοιπη Κρήτη και μετά στην υπόλοιπη Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο που ζουν ομογενείς
Αυτή η έκφραση πραγματικά μου αρέσει και προσπαθώ να παντρέψω το πρώτο σκέλος με το δεύτερο ή και ανάποδα.  Πώς η ποιοτική δισκογραφία (όχι η εμπορική, τύπου κρητικού  σκυλάδικου) κατάφερε να επιφέρει αυτήν την  επαγωγική ζημιά στο ριζίτικο.  Επαγωγική ζημιά  επήλθε, όταν μέσω του ποιοτικού δίσκου πέρασε στο ευρύτερο κοινό  πάντα ποιοτικά ή όταν μέσω του ποιοτικού δίσκου απωλέσθηκε η αυθεντικότητά της ερμηνείας του; 
Το δεύτερο  μπορώ να το σκεφτώ, όμως όταν η ποιότητα συμβαδίζει με τον σεβασμό, η ουσία παραμένει ατόφια. Όπως ακριβώς οι μεγάλοι λυράρηδες πάτησαν στους παραδοσιακούς σκοπούς και ανέδειξαν το μεγαλείο τους. Όταν ακούω τον Ροδινό, σίγουρα ανατριχιάζω, όμως όταν ιερουργεί ο Λεωνίδας Κλάδος πάνω στα γυρίσματά του, μπορώ και να κλάψω.
Τα ριζίτικα του Μαρκόπουλου και του Ν. Ξυλούρη μπορεί να μην είχαν την αρχέγονη χροιά των Λευκορείτικων, όμως αποτέλεσαν το έναυσμα  της Κρητικής Αναγέννησης και της ευμενούς επαγωγής τους και σε μη Κρητικούς, εκτός κι αν υποστηρίζεται ότι μόνον, οι «χρησμένοι»  μπορούν  να τα επαγάγουν ασφαλώς  ως γνήσιοι θεματοφύλακες , εκλεγμένοι ή αυτόκλητοι.
Εντάξει μάθαμε να τραγουδάμε ποιοτικά από τον Μαρκόπουλο, αφού προηγούμενα δεν ξέραμε κατά που πέφτουν οι Ρίζες και κάθε πεζούλα  την θεωρούσαμε Ρίζα, τι έγκλημα διαπράξαμε; Απλά βοηθήσαμε κι από τρείς κλειστές χορωδίες να έχουμε σήμερα είκοσι (;)  και όπως λέει ο Ρίτσος στο Καπνισμένο Τσουκάλι αυτό θέμε κι εμείς αδερφέ μου.  Να τραγουδάμε όλοι μαζί τα τραγούδια μας.
Σαν Αμαριώτης κι εγώ ολίγον τι νοθευτής του Λευκορέιτικου-Ριζίτικου τραγουδιού, ενίσταμαι για την ευθεία επίθεση κατά του Σταύρου Φωτάκη των 25+3 Λευκορειτών, πλην ενός Ρεθεμνιώτη, γιατί δεν  κατανοώ την ουσία της,  Εάν δεν ήθελαν με την δύναμη πυρός που διέθεσαν να τον πλήξουν, αλλά απλά να τον εκφοβήσουν,  διερωτώμαι γιατί δεν κατέβηκαν  να υποστηρίξουν τους Αγρότες στον Πειραιά, μόνο άφησαν τον Λευκορείτη Μαρκογιαννάκη να τους διαλύσει,  με τα ΜΑΤ.  Αν έχουν διαμαρτυρηθεί για τον συντοπίτη τους που μπορεί να τραγουδά  ανόθευτα και δεν το γνωρίζω, το παίρνω πίσω. Αν όμως  το δέχτηκαν, δεν δικαιούνται για να ομιλούν (Κουτσόγιωργας) γιατί οι Λευκορείτες είναι Λευκορείτες κι όταν λιάζει κι όταν αστραποβροντά κι όχι μόνο στα Ριζίτικα.
Σε κάθε περίπτωση τα Λευκορείτικα καλλιεργούν το ήθος και την αντρειά και πάντα είναι τρόπος ζωής.  Αν τα τραγουδάμε μόνο όταν βγαίνουμε στο κέφι τότε χάνουμε τον καιρό μας, και ποτέ δεν θα νοιώσουμε να μας συγκλονίζουν οι υπέρτατες αξίες και αρετές που αναδύονται από την γνωσιακή ερμηνεία τους.
Ο Σταύρος Φωτάκης κάνει δουλειά.
1.Γιατί την  κάνει με μεράκι, όχι για τα λεφτά (Σχολές χορού)
2.Έχει πλήρη γνώση των ιστορικών και ερμηνευτικών στοιχείων του ριζίτικου.
3.Πατεί στις  παραδοσιακές  ερμηνείες των Αμαριωτών τραγουδιστών, με σεμνότητα.
4.Κάνει μια πετυχημένη προσπάθεια με τους Αμαριώτες τραγουδιστές με το μόνο κίνητρο, το μεράκι  του.
5.Αν οι Λευκορείτες τον κρίνουν νοθευτή του Ριζίτικου, εγώ θα έλεγα «Μακάρι να είχαμε πολλούς νοθευτές σαν τον Σταύρο Φωτάκη»
Τελειώνοντας
1.Είναι σίγουρο ότι αν επισκεφτείτε τ’Αμάρι  θ’ ανακαλύψετε γεννηθέντες και προ του 1940 ακόμα και προ του 1920 να τραγουδούν τα Ριζίτικα  με όλη τη ζέστα της ψυχής τους, όπως τα έμαθαν κι αυτοί από τους γεροντότερους. Οι κάτω λοιπόν των 70 ετών, όπως κι εγώ (62) μπορούν εξ αντιδιαστολής ν’αποδώσουν το Λευκορείτικο και να το έχουν μεταφέρει ως πολιτισμική έκφραση στον τόπο τους.  Με ένα απλό υπολογισμό αν σε κάθε χωριό έχουμε 5-6 πρωτο-τραγουδιστές του ριζίτικου (κάτω των 70) τότε σε όλη την επαρχία θα έχουμε πάνω από 100, πρώτης γραμμής.  Αν βάλουμε και τους πάνω των 70 μπορεί να φτάσουμε  και στους 300.  Αλήθεια πως οι έγκριτοι πολιτισμολόγοι θα αποδείξουν, ότι μόνο στην περιορισμένη αυτή γεωγραφική περιοχή του νομού Ρεθύμνης επιχειρείται μια επιχώριος (;) ερμηνεία του ριζίτικου η οποία το παραποιεί και το νοθεύει; Δηλαδή στις άλλες γεωγραφικές περιοχές του νομού ή της Κρήτης το ριζίτικο τραγουδιέται πάνω σε κάποια τραγουδιστική κλίμακα που υπακούει ερμηνευτικά μόνο στα Λευκορείτικα κριτήρια; (Κούμοι, Ρεθύμνης).
2.Πώς λοιπόν εφ’ όσον, πολύ σωστά γράφετε, και το ασπάζομαι, ότι αποτελείτε την ασπίδα από κάθε αυθαιρεσία,  και κάθε εγωϊστική επιβουλή κατά του Λευκορείτικου και ειδικά «στην διασκευή, στην διαστρέβλωση, στην απλοποίηση και την εμπορευματοποίησή του», δεν διαμαρτύρεστε όταν οι σκουπιδιάρηδες της Κρητικής  διασκέδασης, τραγουδούν μέσα στο συρφετό της μπόχας και τα Λευκορείτικα.  Άραγε που κατατάσσονται αυτά τα «τσιτσέκια» του αίσχους, που μας προσβάλλουν ως Κρητικούς, μαζί με τους μαυροπουκαμισάδες κουμπουροφόρους.  Οι ερμηνευτές αυτοί τυγχάνουν οποιασδήποτε ανοχής ή μας τους καθίζουν στο σβέρκο τα επαγγελματικά ή εμπορικά συμφέροντα που αλλοτριώνουν κάθε πολιτισμική έκφραση; Αν και σ’αυτό υπάρχει διαμαρτυρία σας, το αποσύρω.
3.Από την θέση αυτή προτείνω σε όλους τους Συλλόγους, να καταργήσουν την μαύρη φορεσιά, ειδικά στους Ριζίτες η οποία χρησιμοποιείται σαν άλλοθι, της Κρητικής λεβεντιάς, απ’όλα τα παραβατικά και κακοποιά στοιχεία, που προσβάλλουν τον τόπο μας.
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Το παρόν κείμενο αφιερώνεται στους υποψιασμένους Κρητικούς που δίνουν πολύ ψυχή να κρατήσουν ψηλά, στις επάλξεις του νου, τις παραδοσιακές και πολιτισμικές αξίες του τόπου μας. Σε καμιά περίπτωση δεν συγκρούεται ούτε ανταγωνίζεται. Θεωρεί ότι όλοι προσφέρουν με τον τρόπο τους ακόμα κι όταν είναι απόλυτος. 
Κοινός παρονομαστής όλων μας είναι η Κρήτη.

Αριθμός Προβολών: 99