«Πηγαίνετε, κόψτε και μη ρωτήσετε…»

Αυτούς τους μήνες, ένας άλλος «πόλεμος» διεξάγεται στο Γερακάρι Αμαρίου, στους πρόποδες του «Κέντρους» Ρεθύμνου, στο κερασοχώρι της Κρήτης. Και παρατηρείται μια γενική κινητοποίηση του ενεργού πληθυσμού, εντός και εκτός χωριού, στη συλλογή του εύγεστου καρπού, που «φέτος θα είναι σε αυξημένη παραγωγή».

Είναι οι ίδιες μέρες, πριν 74 χρόνια, που ο Γερμανός βαθμοφόρος αλεξιπτωτιστής StorkWilhelm (δείτεεδώ), με μια ομάδα συμπατριωτών του εισβολέων έφτασαν στο Γερακάρι σε μια επίσκεψη αναγνώρισης, είδε φορτωμένες τις κερασιές και έπεσε ως λαίμαργο αρπακτικό στα δέντρα και κατανάλωσε υπέρ του… δέοντος ποσότητες κερασιού. Επιστρέφοντας στην Πηγή Ρεθύμνου που είχε επιλεγεί ως έδρα του 2ου Συντάγματος των Γερμανών αλεξιπτωτιστών, βρέθηκε σε αδιέξοδο καθώς δηλητηριάστηκε από την υπερκατανάλωση…

Το Γερακάρι, ωστόσο, σήμερα, πέρα από τόπος μαρτυρίου με δεκάδες εκτελέσεις και το ολοκαύτωμα που ακολούθησε των ναζί, 

Και η Ειρήνη Ακουμιανάκη, παρά τα χρόνια της, δεν ξεχνά τη δουλειά που έκανε από νιόπαντρη στο χωριό

απέκτησε και εκτεταμένη δημοσιότητα από το… κεράσι, «το φρούτο του έρωτα και των… θεών», και που το σύνολο σχεδόν των κατοίκων του, «άλλοι με πολλά και άλλοι με λίγα δέντρα»ασχολείται , εκ παραδόσεως, με την κερασοπαραγωγή. Ήταν, μάλιστα, τόσο κερδοφόρο το προϊόν παλαιότερα, που αποτελούσε τον σημαντικό πυλώνα της τοπικής οικονομίας και έδωσε περιουσίες και άνεση στην επιβίωση των αγροτικών οικογενειών…

ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΦΟΥΣΚΑ

Όταν πια το θέμα άρχισε να μπαίνει σε άλλες βάσεις, συστήνοντας οι κάτοικοι συνεταιριστικό φορέα, η υπόθεση… χάλασε! Ο συνεταιρισμός, με… ταμπέλες, όταν στα δημόσια πράγματα «ανθούσε» η κομματοκρατία και ο διεφθαρμένος συνδικαλισμός με… αργομισθίες και αεργία, απώλεσε το χαρακτήρα του και μοιραία δεκαετίες πέρασε στην απραξία και έκλεισε τα βιβλία ύπαρξης και λειτουργίας του. Μοιραία, λοιπόν, στους… γλυκούς και νόστιμους χυμούς του κερασιού και του βύσσινου, δυστυχώς, «πνίγηκε» το πνεύμα της από κοινού συνεργασίας των παραγωγών και πλέον το αγροτικό όργανο συνεργατισμού, αποτελεί για τους ντόπιους μια πικρή ανάμνηση!

Οι οργανωμένοι παραγωγοί σήμερα στο Γερακάρι, είναι ελάχιστοι, όμως τα δέντρα κερασιού και βύσσινου που ευδοκιμούν στο χωριό είναι χιλιάδες! Και το τραγικό: Από τους διακόσιους τόνους κεράσι που παράγεται κατά μέσο όρο ετησίως, το ήμισυ του προϊόντος ή θα πέσει και θα σαπίσει στο έδαφος λόγω ανυπαρξίας ενδιαφέροντος να συγκεντρωθεί και να προωθηθεί στις αγορές της Κρήτης ή θα 

Στην ταβέρνα της Δέσποινας Μπολιουδάκη, το φημισμένο φρούτο του Γερακαρίου, βρίσκει αγοραστές έστω και λίγους

εγκαταλειφτεί επειδή είναι ασύμφορη η συλλογή του λόγω υψηλού κόστους! Γι' αυτό και δεν είναι λίγοι εκείνοι στο κεφαλοχώρι του Αμαρίου που προτρέπουν φίλους και γνωστούς: «Πηγαίνετε, κόψτε όσα θέλετε και μη ρωτήσετε…»

Ωστόσο, υπάρχουν και ιδιοκτήτες δένδρων, που αν και διαμένουν σε μακρινές πόλεις του νησιού, θα βρεθούν στο Γερακάρι για την κερασοπαραγωγή! Όπως, ο Μιχάλης Ζυγάκης από την Ιεράπετρα και ο Μανώλης Στρατηγάκης από το Ηράκλειο, που κάθε χρόνο θα επισκεφτούν με… οικογενειακό συνεργείο «το γυναικοχώρι, έστω μια μέρα, θα μαζέψουν τα κεράσια και θα επιστρέψουν, για να μην τα «φάει» η μαύρη γη».

Για την φετινή παραγωγή η Δέσποινα Μπολιουδάκη που διατηρεί ταβέρνα αλλά παρασκευάζει και γλυκά του κουταλιού από κεράσι και βύσσινο επισημαίνει: «Αυτό το χωριό τις θρέφει τις κερασιές και η καλλιέργεια έχει παράδοση μια και το κεράσι πρώτα, και ύστερα η κτηνοτροφία και το λάδι ζούσαν τους ανθρώπους στο Γερακάρι. Οι ποικιλίες που παράγονται εδώ είναι πολλές, ο «μπουρλάς», το «πολίτικο», το «μαράσκι», το «αραπάκι» , το «κοπανέλι» και άλλα και όλες έχουν και την δική τους γεύση και είναι ξεχωριστές…»

Κάθε κάτοικος εδώ έχει και τις κερασιές του και «είναι αδιανόητο για το κάθε σπίτι να μην καλλιεργεί τα δέντρα του!». Η παραγωγή, φέτος, κατά τις εκτιμήσεις, «θα είναι αυξημένη και θα φτάσει, ίσως και να ξεπεράσει και τους διακόσιους τόνους». Και στους μεγαλοπαραγωγούς περιλαμβάνονται ο Γιάννης Ακουμιανάκης, ο Σπύρος και ο Στέλιος Γαλάνης, ο Νίκος Ριτσάτος και ο Μανώλης Στρατιδάκης με δεκάδες τόνους εισόδημα ο καθένας τους. «Έχουν μείνει νέοι στο χωριό και ασχολούνται με την καλλιέργεια του κερασιού», διαπιστώνει η κυρία Μπολιουδάκη. «Αυτό είναι παρήγορο σημάδι για το μέλλον του προϊόντος στο χωριό μας», παρατηρεί και ελπίζει… Μια άλλη οικογένεια, αυτή της Αθηνάς Σιράγα, «στα καλά χρόνια έβγαζε και ένα τόνο κεράσι», ενώ σε αυτό το μέγεθος της παραγωγής είναι και ένας μεγάλος αριθμός κατοίκων…

«ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΛΕΦΤΑ…»

Αθηνά Σιράγα: « Φέτος δεν μας άφησε ο καιρός να μαζέψουμε ακόμη…»

Στα χρόνια, λοιπόν, των «χρυσών εποχών» του χωριού, το κεράσι αποτελούσε «το διαμάντι της τοπικής του οικονομίας» και άνθρωποι στο σύνολό τους σχεδόν αγρότες κυρίως, και κτηνοτρόφοι ανάλωναν το μεγάλο μέρος της απασχόλησης τους στην επιμελή φροντίδα της καλλιέργειας που μονοπωλούσε.

Όμως, οι παλαιοί συνειδητοποιημένο κερασοπαραγωγοί «έφυγαν» και όσοι ακόμα ασχολούνται από την επόμενη γενιά, εκτός ελαχίστων περιπτώσεων, «δεν έχουν το απαιτούμενο ενδιαφέρον και τη γνώση γιατί δεν είναι κύριο επάγγελμα τους η δουλειά στην αγροτιά». Ένας αξιοπρόσεκτος αριθμός από αυτούς, σημειώνεται, ωστόσο,«ίσα που κρατούν τις εκτάσεις με τις κερασιές για να μην ρημάξουν. Μπορεί να είναι και παραγγελιά των προκατόχων τους!».

«Τα δέντρα στο Γερακάρι είναι χιλιάδες», εκτιμά η παλαιά αγρότισσα Ειρήνη Ακουμιανάκη. «Αλλά και τι που είναι χιλιάδες;» θα διερωτηθεί. «Ο κόσμος», συνεχίζει, «δεν μαζεύει τα κεράσια γιατί δεν έχει λεφτά. Μας τα ζητάνε οι έμποροι και οι μεσάζοντες σε εξευτελιστικές τιμές και τα εμπορεύονται στους καταναλωτές σε δυσθεώρητα ύψη στις αγορές. Δεν λέω, να βγάλει και ο έμπορος και ο μεσάζοντας για να ζήσει αλλά όχι να «πατούν» τον παραγωγό και να μην βγάζει ούτε τα έξοδά του! Το να μαζέψεις το κεράσι δεν είναι εύκολη υπόθεση, και πρέπει να ξέρεις. Φτάσαμε, λοιπόν, να τα μαζεύουν οι Αλβανοί και να παίρνουν μεροκάματο και ακόμα λες σε ένα δικό μας να πάει να τα μαζέψει και δεν πάει. Όταν ο εργάτης σου ζητά μεροκάματο 50 ευρώ, εσύ πώς θα τον πληρώσεις και πόσα κιλά πρέπει να βγάλεις; Πες μου συμφέρει; Γι αυτό και ο κόσμος δεν τα μαζεύει και τα αφήνει κι ας πέσουν κάτω κι ας σαπίσουν…»

Κι όμως! Το προϊόν, όπως συνέβαινε στις περασμένες δεκαετίες, θα μπορούσε να συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας και να απασχολήσει τα εργατικά χέρια, απορροφώντας εποχικά ένα, έστω μικρό, ποσοστό της ανεργίας των νέων. Όμως, για να επιτευχθεί το… θαύμα στη μικρή κοινωνία του χωριού, θα πρέπει να υπάρξει μελέτη και πρόγραμμα των ειδικών επιστημόνων από την καλλιέργεια και συνέχεια από την συλλογή και την προώθησή του στις αγορές. Μια διαδικασία, που δεν είναι ακόμα… έτοιμοι να την βάλουν μπροστά και να την υλοποιήσουν! Ίσως τα επόμενα χρόνια…